Μηχανή του Χρόνου: Σπάνιο ντοκουμέντο από τη Βαρβάκειο αγορά τον καιρό του εμφυλίου

Το κτίριο – στολίδι του 19ου αιώνα «επέζησε» από πολέμους και καταστροφές και απειλήθηκε με κατεδάφιση επί δικτατορίας


Με ιστορία 130 χρόνων και αρχιτεκτονική επηρεασμένη από την αρχιτεκτονική στην κεντρική Ευρώπη, η Βαρβάκειος Αγορά έχει κάθε λόγο να θεωρείται ένα από τα στολίδια της Αθήνας. Πήρε το όνομά της από τον εθνικό ευεργέτη πρώην πειρατή και επικηρυγμένο από τους Οθωμανούς Ιωάννη Βαρβάκη από τα Ψαρά.



Ο Βαρβάκης στη διαθήκη του άφησε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του, που βρισκόταν σε ρωσική τράπεζα, στο ελληνικό Δημόσιο για την ίδρυση Λυκείου η ανέγερση του οποίου ολοκληρώθηκε το 1859. Η Αγορά γειτνίαζε με το Λύκειο και για αυτόν το λόγο ονομάστηκε «Βαρβάκειος».






Το κτίριο καταλαμβάνει το οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Ευρυπίδου, Αιόλου, Σοφοκλέους και Αθηνάς. Η Δημοτική ή Νέα Αγορά είναι κτίριο του 19ου αιώνα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κουμέλη, επηρεασμένο από ανάλογα ευρωπαϊκά κτίρια της εποχής. Έχει σχήμα ορθογώνιο και στέγη από γυαλί και μέταλλο. Παράθυρα στο πάνω μέρος φωτίζουν το εσωτερικό του κι έχει τέσσερις εισόδους. Η ανέγερσή του αποφασίστηκε το 1876 με βασιλικό διάταγμα και μετά από πρόταση του δημάρχου Παναγή Κυριακού. Τα έργα ξεκίνησαν το 1878 και προχωρούσαν αργά, με διακοπές, για οικονομικούς λόγους.

Μια πυρκαγιά τη νύχτα της 8ης προς 9ης Αυγούστου 1884, αποτέφρωσε την Παλαιά Αγορά -που λειτουργούσε κοντά στη βιβλιοθήκη του Αδριανού- και αναγκαστικά τα έργα επισπεύτηκαν. Η Βαρβάκειος Αγορά ολοκληρώθηκε το 1886. Το 1906 τοποθετήθηκε και το ρολόι στον πυργίσκο. Το 1895, επί δημαρχίας Δημήτριου Καλλιφρονά έγιναν επισκευές στο κτίριο, ενώ επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη έγιναν κάποιος προσθήκες. Τον Ιανουάριο του 1944 οι σύμμαχοι βομβάρδισαν τον Πειραιά και οι άμαχοι κατέφυγαν στο κέντρο της Αθήνας και στην Αγορά. Το Βαρβάκειο Λύκειο χρησιμοποιήθηκε τότε ως νοσοκομείο, ενώ από το 1942 στο ισόγειό του γινόταν διανομή συσσιτίου. Το κτίριο κατεδαφίστηκε μετά την καταστροφή του στα Δεκεμβριανά.






Την περίοδο της δικτατορίας η Βαρβάκειος Αγορά κινδύνευσε να κατεδαφιστεί, καθώς υπήρχε πρόταση ανέγερσης πολυώροφου κτιρίου στη θέση της. Στο κτίριο σήμερα στεγάζεται η ψαραγορά, η κρεαταγορά και απέναντι, στον χώρο όπου υπήρχε το Βαρβάκειο Λύκειο, η λαχαναγορά.

Στο βίντεο που ακολουθεί θα δείτε ένα σπάνιο ντοκουμέντο από τη Βαρβάκειο αγορά σε καιρό εμφυλίου πολέμου

*Αντλήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο «Αθήνα. Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία» των Θανάση Γιοχάλα και Τόνιας Καφετζάκη (εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ) και από τοistories4050.wordpress.com
Πηγή