Επιστρέφουν οι φόβοι για «κούρεμα» στο λιανεμπόριο

Επιστρέφει ο εφιάλτης του «κουρέματος» οφειλών στο εγχώριο λιανεμπόριο. Παρότι κανείς από τους προμηθευτές δεν θέλει να σκέφτεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η πιθανότητα αυτό να πάρει σάρκα και οστά μεγαλώνει επικίνδυνα, όσο η οικονομία σέρνεται βαθύτερα στην ύφεση και η κατανάλωση παραμένει υπό πίεση.

Μπορεί κάποιες μεγάλες συμφωνίες για τη διάσωση μεγάλων λιανεμπόρων, όπως της «Μαρινόπουλος» να δημιουργούν προς στιγμή ένα κλίμα αισιοδοξίας για την εξομάλυνση των πληρωμών, ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι όσο δεν αποκαθίσταται η ρευστότητα στην αγορά και τα «λουκέτα» σκάνε το ένα μετά το άλλο, ο κίνδυνος του «κουρέματος» θα βρίσκεται στο τραπέζι... Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει εύκολα αποδεκτό, αφού κανείς προμηθευτής, ανεξάρτητα από το μέγεθός του, δεν έχει την πολυτέλεια να «χάσει» χρήματα τη δεδομένη στιγμή.

Από την άλλη πλευρά, αρκετοί προμηθευτές ξεκαθαρίζουν προς κάθε κατεύθυνση πως δεν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν οποιαδήποτε απομείωση των οφειλών τους, αντίθετα είναι πρόθυμοι να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις, όπως η επιμήκυνση των ημερών αποπληρωμής, προκειμένου να διευκολύνουν τους πελάτες τους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. «Στηρίζουμε και θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε το λιανεμπόριο, ωστόσο απορρίπτουμε κάθε συζήτηση για 'κούρεμα' υποχρεώσεων αφερέγγυων λιανεμπόρων», είπε πρόσφατα στην «Η» CEO μεγάλης εταιρείας τροφίμων.

Κάποιοι πάντως, κυρίως οι πιο εύρωστοι οικονομικά, έχουν φροντίσει εδώ και καιρό να αποχωρήσουν από τα ράφια των αφερρέγγυων λιανέμπορων, προκειμένου να εξαλείψουν το όποιο ρίσκο. Από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η ΦΑΓΕ, η οποία από την πρώτη στιγμή δεν δίστασε να «εγκαταλείψει» τα ράφια της «Μαρινόπουλος», η οποία το διάστημα εκείνο αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, με πολλούς να εκφράζουν φόβους για το μέλλον της και να την χαρακτηρίζουν «Lehman Brothers» της Ελλάδας. Ανάλογη στάση κρατούν και μεγάλες πολυεθνικές, οι οποίες αποσύρουν και επαναφέρουν τα προϊόντα τους στα ράφια ανάλογα με το εάν πληρώνονται ή όχι. Στον αντίποδα, υπάρχουν λιανέμποροι που επιβάλλουν τους όρους τους στους προμηθευτές, εκμεταλλευόμενοι την ευρωστία και την ισχυρή παρουσία τους στην αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι λίγες οι φορές που απολαμβάνουν πολλές φορές καλύτερες τιμές και περισσότερες παροχές από τη βιομηχανία, η οποία θέλει να ποντάρει στους δυνατούς παίκτες, και σε αυτούς που θα παραμείνουν όρθιοι και την επόμενη ημέρα της κρίσης.

Ρευστότητα με δάνεια από φίλους...

Στο μεταξύ, αποκαλυπτική της ασφυκτικής κατάστασης που επικρατεί στην αγορά είναι η έρευνα SAFE (Survey on the access to finance of enterprises) για την πρόσβαση των επιχειρήσεων στις πηγές χρηματοδότησης που παρουσιάζεται στην έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας.

Σύμφωνα με αυτήν, οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις χρηματοδοτούνται με δάνεια από την οικογένεια και φίλους, αλλά και με μεταχρονολογημένες επιταγές, αφού η πρόσβαση σε (εξωτερική) χρηματοδότηση παραμένει από δύσκολη έως αδύνατη για πολλές επιχειρήσεις.

Την ίδια ώρα, οι εμπορικές πιστώσεις αποτελούν τον ευρύτερα διαδεδομένο τρόπο χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Δηλαδή η πληρωμή των προμηθευτών της επιχείρησης σε μεταγενέστερη συμφωνημένη ημερομηνία, συνήθως 30, 60 ή 90 ημέρες μετά την παραλαβή των αγαθών ή υπηρεσιών που αγοράστηκαν. Είναι ενδεικτικό πως το 63% των επιχειρήσεων απάντησε ότι χρηματοδοτήθηκε μέσω εμπορικών πιστώσεων την περίοδο Απριλίου-Σεπτεμβρίου 2015.

Ο δεύτερος πιο προσφιλής τρόπος χρηματοδότησης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ήταν η λήψη είτε κανονικού είτε συγχρηματοδοτούμενου (από δημόσιους πόρους) τραπεζικού δανείου, δηλαδή πίστωσης με καθορισμένη διάρκεια και δεδομένο ύψος εξ αρχής (53% και 49% αντιστοίχως). Έπεται ο βραχυπρόθεσμος τραπεζικός δανεισμός και οι συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) (31%), η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (27%), η εσωτερική χρηματοδότηση και τα λοιπά μη τραπεζικά δάνεια, από την οικογένεια, τους φίλους, μετόχους (17%) και τέλος η πρακτορεία απαιτήσεων (factoring, 15%).

Πηγή