Μακεδονικό κράτος και ο Φίλιππος Β’

Ανέκαθεν η Μακεδονία αποτελούσε τη Βόρεια Ελλάδα. Χώρα ευ­ρύχωρη, εκτεινόταν μεταξύ του Στρυμόνα ποταμού και της Ιλλυρίας και τη χώριζε από τη Νότια Ελλάδα ο Όλυμπος. Οι Μακεδόνες, λαός της ίδιας καταγωγής με τους λοιπούς Έλληνες, είχαν την ίδια Θρησκεία, τα ίδια ήθη και έθιμα, την ίδια γλώσσα και γενικά αισθητή ελληνική συνείδηση. Πρωτεύουσά τους αρχικά ήταν οι Αιγές (ση­μερινή Βεργίνα) και αργότερα η Πέλλα. Το πολιτειακό καθεστώς τους ήταν Ολιγαρχικό και υπό Βασιλιά.

Το Μακεδονικό Κράτος παρέμεινε για μεγάλο χρονικό διάστημά σε κα­θυστερημένη κατάσταση, επειδή δεν είχε διέξοδο προς τη Θάλασσα, εφόσον οι Αθηναίοι είχαν καταλάβει όλες σχεδόν τις παραλίες με τις αποικίες τους. Μόνο από τον 4 αι. π.Χ., άρχισε να εμφανίζεται στην αγροτική εκείνη χώρα το εμπόριο και η βιοτεχνία. Τη ραγδαία όμως ανάπτυξη του Κράτους παρεμπόδιζαν οι συνεχείς επιδρομές των Ιλλυριών.

Το 359 π.Χ., σε ηλικία 23 ετών, ανήλθε στο Θρόνο ο Φίλιππος ο Β’, αρ­χικά ως επίτροπος του ανεψιού του Αμύντα-γιου του Περδίκκα Γ’. Σημειώ­νεται, ότι ο Φίλιππος, πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου, από νέος ακόμα είχε τύχει άριστης ελληνικής μορφώσεως, η οποία συμπληρώθηκε με την παρα­μονή του επί 3 έτη ως Ομήρου στη Θήβα, που ήταν τότε και ηγεμονεύουσα πόλη της Ελλάδας.
Ο Στρατός του Φιλίππου

Πρώτη φροντίδα του Φιλίππου ήταν η οργάνωση του Στρατού του. Επέβαλε την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία και εισήγαγε το θεσμό των μόνιμων στελεχών, με την εφαρμογή συστήματος προαγωγών, που στηρι­ζόταν στην ευδόκιμη υπηρεσία και την προσωπική αξία. Οργάνωσε Υπηρε­σίες Επιμελητείας, Μεταφορών, Τεχνικού και Επιτελική Υπηρεσία. Με τα μέτρα αυτά έθεσε τις βάσεις οργανώσεως Εθνικού Στρατού και μπορεί να θεωρηθεί ως ο πρόδρομος των στρατιωτικών οργανωτών.

Το κύριο επιθετικό Όπλο του Στρατού του ήταν η περίφημη «Μακεδο­νική Φάλαγγα». Επρόκειτο περί ισχυρότατου σχηματισμού Πεζικού από 4096 φαλαγγίτες (οπλίτες). Κάθε φαλαγγίτης έφερε ασπίδα στρογγυλή, κρεμασμένη από το λαιμό ως αμυντικό όπλο, και δόρυ (τη σάρισα – μήκους 6,30 μέτρων) ως επιθετικό όπλο. Επίσης είχαν βραχύ ξίφος.

Με τη «Μάζα Κρούσεως» που αποτελούσαν οι φαλαγγίτες, τάσσονταν επί 16 ζυγών. Οι άνδρες των 5 πρώτων ζυγών κρατούσαν το δόρυ τους ορι­ζόντια με τα δύο χέρια και κατά τρόπο, ώστε η αιχμή του δόρατος του πέμ­πτου ζυγού να προεξέχει κατά ένα μέτρο από τους άνδρες του πρώτου ζυ­γού. Οι άνδρες των επόμενων ζυγών κρατούσαν τις σάρισες κατακόρυφα, παρά τους ώμους των προηγούμενων. Έτσι, σχηματιζόταν ένα «Κινητό Φρούριο», πίσω από το οποίο βρισκόταν «Κινητό Δάσος» από αιχμές. Σχη­ματισμός δηλαδή με θωράκιση έναντι των εχθρικών βελών και παράλληλα κινητή επιθετική μηχανή.

Τα πλευρά της Φάλαγγας εξασφάλιζαν τμήματα Πελταστών, και ενώ πλησίον της βάδιζαν Ακοντιστές, Τοξότες κτλ. Η Μακεδονική Φάλαγγα κυριάρχησε στα πεδία των μαχών περισσότερο από 2 αιώνες. Όμως, στο Μα­κεδονικό Στρατό, και το Ιππικό διατήρησε σπουδαία θέση, το οποίο διακρίθηκε για τη μεγάλη του πειθαρχία και τη στενή συνεργασία του με το Πεζι­κό.
Το Έργο του Φιλίππου

Το πρώτο του Έργο, ύστερα από την οργάνωση του Στρατού, ήταν να απαλλάξει τη Χώρα του από όλους τους επιδρομείς, να εδραιώσει εσω­τερικά τη θέση του απέναντι στους διεκδικητές του Θρόνου και, στη συνέ­χεια, να καταλάβει την Αμφίπολη και το Παγγαίο-από το οποίο απόκτησε τον πλούτο των χρυσωρυχείων.

Το 356 π.Χ, ο Φίλιππος παραμέρισε τον ανεψιό του, βασιλιά Αμύντα. Α­φού μάλιστα διασφάλισε τα σύνορά του και διαδοχικά έγινε κύριος όλων των παραλίων της Μακεδονίας, κυρίευσε τη Θεσσαλία και επέκτεινε τα σύ­νορα του Κράτους του μέχρι τις Θερμοπύλες.

Η «Πολιτική Στρατηγική» του Φιλίππου ήταν: «Συνένωση όλων των δυ­νάμεων του Ελληνισμού προς κατάκτηση του αχανούς Κράτους των Περ­σών». Για το σκοπό αυτό δε δίστασε το 338 π.Χ., να δώσει τη μάχη της Χαιρώνειας στη Βοιωτία κατά των Αθηναίων και Θηβαίων, καθώς και εναντίον άλλων Ελλήνων, μάχη η οποία κατέληξε υπέρ του Φιλίππου. Σ’ αυτήν έλαβε μέρος και ο 1 δετής, τότε, γιος του Αλέξανδρος, ο οποίος μάλιστα διακρίθηκε. Η νίκη αυτή του Φιλίππου οδήγησε στη σύγκληση του συνεδρίου της Κορίνθου, όπου όλες οι ελληνικές πόλεις, για τον πόλεμο που είχε αποφασιστεί κατά των Περσών, τον ανακήρυξαν «Στρατηγόν Αυτοκράτορα, κατά γην και κατά θάλασσαν, των Ελλήνων».

Ο Φίλιππος, όταν επέστρεψε στη Μακεδονία, δολοφονήθηκε το 336 π.Χ,, Ωστόσο, το μεγαλεπήβολο σχέδιο, που προπαρασκεύασε κατά των Περσών, πραγματοποίησε και διεύρυνε, στην πράξη, ο γιος και διάδοχός του, Αλέξανδρος.

Πάντως, αξιοσημείωτη στο σύνολο του έργου του Φιλίππου θα παρα­μείνει η εντατική και μεθοδική προσπάθειά του να συγκροτήσει ισχυρό στρατό, για τον οποίο δε δίστασε να διαθέσει όλα τα αναγκαία μέσα. Με το στρατό αυτόν πέτυχε την εδραίωση του Κράτους του έναντι εσωτερικών κλυδωνισμών και εξωτερικών απειλών. Επιδίωξε και πέτυχε τη συνένωση των δυνάμεων του Ελληνισμού, για την αντιμετώπιση, επιθετικά, του αχα­νούς Περσικού Κράτους στο χώρο της Ασίας. Στην πολιτική του έναντι του Ελληνισμού, μεγάλη αντίδραση συνάντησε από το διάσημο ρήτορα Δημο­σθένη, που, με τους περίφημους Φιλιππικούς του, παρέσυρε τους Αθηναί­ους στη σύγκρουση της Χαιρώνειας. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο Φίλιππος στήριξε όλη την πολιτική στρατηγική του, εσωτερική και εξωτερι­κή, στη δύναμη των Όπλων.

πηγή