Κύμα ακρίβειας προ των πυλών

του Δημήτρη Μαρκόπουλου

Μια υπόγεια και απρόβλεπτη εξέλιξη, αυτή της ανόδου των διεθνών τιμών στις πρώτες ύλες, οδηγεί σε πλήγμα τα πορτοφόλια εκατομμυρίων καταναλωτών στη χώρα μας. Ο λόγος για τις εξελίξεις που υπάρχουν στις τιμές ειδών όπως τα σιτηρά, οι ντομάτες και το λάδι. Εξελίξεις αρνητικές καθώς η χαμηλή παραγωγή αλλά και οι διεθνείς πλέον συγκυρίες προκαλούν προβλήματα.

Συγκεκριμένα, ανοδική είναι η πορεία που καταγράφεται τις τελευταίες ημέρες στις τιμές παραγωγών κρητικού ελαιολάδου, τόσο για το περυσινό όσο και για το φρέσκο. Πηγές αναφέρουν ότι η ανατίμηση αυτή σε μεγάλο ποσοστό έχει να κάνει με τις κλιματολογικές συνθήκες στην Ισπανία που προκαλούν καθυστερήσεις στην υπερπαραγωγή του ελαιολάδου, γεγονός που επηρεάζει και την Ελλάδα λόγω της συγγένειας που υπάρχει στην παραγωγή. Και στη χώρα μας οι παραγωγοί δεν έχουν βγάλει ακόμα τις ποσότητες που θα έπρεπε, ενώ σε νομούς της Κρήτης (π.χ. Ρέθυμνο και Ηράκλειο) δεν πουλούν ακόμα ούτε ένα κιλό φρέσκο ελαιόλαδο, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται ελλείψεις.

Από πέρυσι μάλιστα οι παραγωγοί δεν πουλούσαν το λάδι τους λόγω προβλημάτων στις τιμές (κυμάνθηκε από 3,40-3,50 ευρώ το κιλό) και το είχαν αποθηκεύσει, όμως φέτος η χαμηλή παραγωγή τούς δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα. Επίσης, μια σειρά ασθενειών (κυρίως δάκος) βλάπτει το προϊόν, με αποτέλεσμα τελικά αυτές οι συνθήκες να επηρεάζουν και την αγορά. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το δελτίο τιμών του Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) για τον Νοέμβριο αποτυπώνει αύξηση τιμών της τάξεως των 10-20 λεπτών σε όλες σχεδόν τις επιχειρήσεις που δίνουν τιμές. Ο λόγος βέβαια για το περυσινό ελαιόλαδο. Ετσι, οι τιμές κυμάνθηκαν γύρω στα 2,80-2,90 ευρώ το κιλό, ενώ σε μία εταιρεία, την Κολυμπάρι Α.Ε., έφτασαν στο ψυχολογικό κατώφλι των 3 ευρώ το κιλό. Ανάλογη κατάσταση φαίνεται να υπάρχει και στην Πελοπόννησο.

Πρόβλημα και με τα σιτηρά

Η ακρίβεια στα τρόφιμα όμως δεν σταματά εδώ. Κύμα ανατιμήσεων αναμένεται να πλήξει την αγορά εξαιτίας της εκτόξευσης της τιμής στα σιτηρά παγκοσμίως. Τους τελευταίους μήνες λόγω των πρωτοφανών καιρικών συνθηκών σε Ευρώπη και Αμερική υπήρξε μεγάλη μείωση της παραγωγής σιτηρών, οδηγώντας σε ένα ντόμινο που θα πλήξει τα προϊόντα άρτου και όλα τα παράγωγά τους, καθώς και είδη ζαχαροπλαστικής κ.ά. Στην Ελλάδα η παραγωγή σιτηρών φέτος ήταν επίσης μειωμένη. Το σιτάρι πωλείται σήμερα στα 260 ευρώ ανά τόνο, όταν τον προηγούμενο χρόνο η τιμή του κυμαινόταν στα 200 ευρώ. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη καταγραφεί αυξήσεις οι οποίες φτάνουν ακόμα και στο 20% σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, όπως το αλεύρι και το ψωμί που χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη δημητριακά και σιτηρά.

Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, η αυξητική πορεία των πρώτων υλών συνεχίζεται και σε άλλες κατηγορίες τροφίμων. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Επεξεργασίας Ντομάτας (WPTC) δείχνουν ότι υπάρχει μείωση στις ποσότητες μεταποίησης της βιομηχανικής ντομάτας παγκοσμίως.

Συγκεκριμένα, οι ποσότητες που οδηγήθηκαν προς μεταποίηση φέτος ανήλθαν σε 34,3 εκατομμύρια τόνους, παρουσιάζοντας μείωση σε ποσοστό 9% σε σχέση με το 2017 (37,8 εκατομμύρια τόνους). Προβλήματα, λόγω καιρικών συνθηκών, είχαμε και στις κυριότερες χώρες παραγωγής της Ε.Ε., με εξαίρεση τις περιοχές της βόρειας Ιταλίας και της Πορτογαλίας.

Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε αύξηση της τιμής του προϊόντος και των παραγώγων του στη χώρα μας. Κύκλοι της ελληνικής βιομηχανίας πιστεύουν ότι η παραπάνω κατάσταση πίεσης οδηγεί νομοτελειακά σε αυξήσεις σειρά κλάδων και σε μέση επιβάρυνση που ενδέχεται να ξεφύγει το μονοψήφιο ποσοστό στο τελικό καλάθι του σούπερ μάρκετ.

Μια τέτοια εξέλιξη όμως προβληματίζει καθώς οδηγεί σε ανατροπή τον σχεδιασμό δεκάδων επιχειρήσεων λόγω φόβου για νέα πτώση της κατανάλωσης.

Ηδη μάλιστα η μειωμένη παραγωγή της βιομηχανικής ντομάτας φέτος έχει ως αποτέλεσμα ο όμιλος να μεταποιήσει λιγότερες ποσότητες, σε ποσοστό 30%, σε σχέση με πέρυσι.

Πηγή