Ζήτημα ζωής και θανάτου η ρύθμιση των οφειλών στα Ταμεία

Τάσος Πετρόπουλος υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης

Νέα ρύθμιση των οφειλών των ελεύθερων επαγγελματιών θα φέρει η κυβέρνηση. «Το πρόβλημα έχει επείγοντα χαρακτήρα και πρέπει σύντομα να το αντιμετωπίσουμε», αποκαλύπτει στην «Ημερησία», εν μέσω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς, ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος. Ο υφυπουργός προαναγγέλλει, ακόμη, ότι με τη λειτουργία του ΕΦΚΑ, από την 1/1/2017, θα αρχίσουν να πληρώνουν ασφάλιστρα και οι εργοδότες που ψευδώς δηλώνουν ως «αυτοαπασχολούμενους» μισθωτούς τους οποίους πληρώνουν με «μπλοκάκι».

Η συνέντευξη έχει ως εξής:

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ // ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΓΑΤΟ

Θα ξεκινήσει; Και πώς θα αρχίσει να ... λειτουργεί, στην πράξη, για τους ασφαλισμένους, τους εργοδότες και τους συνταξιούχους ο ΕΦΚΑ την 1/1/2017;

Ενιαία ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης, ενιαίο μητρώο ασφαλισμένων, κοινό ηλεκτρονικό πρωτόκολλο. Αυτές είναι μερικές από τις αρχικές λειτουργίες του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Που θα περιορίσουν από 1-1-2017 την ανάγκη μετάβασης των νησιωτών στον Πειραιά, τις μετακινήσεις κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών προς τις πόλεις. Απλουστεύονται οι διαδικασίες, πλήττεται η γραφειοκρατία, μειώνεται το εργοδοτικό κόστος. Παράλληλα διατηρούμε τα επιμέρους καταστήματα των συγχωνευόμενων φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Διότι θέλουμε να εξασφαλίσουμε την πολύπλευρη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και την εξοικείωσή τους με τις σύγχρονες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΕΦΚΑ. Ελπίζω ότι σύντομα θα επεκτείνουμε τα σημεία ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης στα ΚΕΠ, στα επιμελητήρια, αλλά και όπου δραστηριοποιούνται οι επαγγελματικές ενώσεις επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων. Σύντομα θα συναντηθώ με όλους τους φορείς για να προωθήσουμε αυτές τις δυνατότητες.

Δεν υπάρχει κάποια αβεβαιότητα για τη ροή και το ύψος των εσόδων από τις εισφορές ιδιαίτερα των ελεύθερων επαγγελματιών μετά την αλλαγή της βάσης υπολογισμού, της αδυναμίας ελέγχου και των κινήτρων φοροαποφυγής και εισφοροαποφυγής που εξακολουθούν να υφίστανται;

Οι οφειλόμενες εισφορές υπολογίζονταν επί τεκμαρτών ποσών και ασφαλιστικών κατηγοριών, με μόνο κριτήριο τα χρόνια άσκησης της δραστηριότητας. Ο διαφορετικός τρόπος υπολογισμού δεν οδηγούσε και σε αντίστοιχα - ανάλογα ποσά δικαιούμενων συντάξεων. Πλέον βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για όλο τον ασφαλισμένο πληθυσμό της χώρας αποτελεί το εισόδημα. Για την κατηγορία των ελευθέρων επαγγελματιών αποτελεί το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του προηγούμενου φορολογικού έτους. Η σύνδεση αυτή με το πραγματικό εισόδημα και όχι με ένα τεκμαρτό και εν πολλοίς ανύπαρκτο εισόδημα καθιστά δυνατή την καταβολή των εισφορών, γιατί ανταποκρίνονται πλέον σε πραγματικό εισόδημα.

Φοβάστε περαιτέρω υποχώρηση των εσόδων από εισφορές από τη διευρυνόμενη χρήση των «ευέλικτων» μορφών εργασίας, της απλήρωτης και της «μαύρης» εργασίας στον ιδιωτικό τομέα;

Το πρόβλημα είναι η απλήρωτη, η αδήλωτη και η «μαύρη» εργασία, που συνήθως κρύβονται υπό τον μανδύα δήθεν ευέλικτων μορφών εργασίας. Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος αποτελεί το πραγματικό στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε ως Κυβέρνηση. Εντάσσεται στους στόχους του κυβερνητικού μας έργου για βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, όπως τόνισε και στο πρώτο, μετά τον πρόσφατο ανασχηματισμό, Υπουργικό Συμβούλιο ο Πρωθυπουργός. Είμαι βέβαιος ότι χρησιμοποιώντας ορθά τα μέσα ελέγχου που διαθέτουν τα αρμόδια όργανα του ΣΕΠΕ και με νέα συστήματα ελέγχου, θα προχωρούμε αποφασιστικά στην εξάλειψη αυτού του φαινομένου.

Τι θα ισχύσει, τελικά, για τους εργαζόμενους με «μπλοκάκι». Θα αλλάξει ή όχι η διάταξη για υποχρεωτικό επιμερισμό των εισφορών με τον εργοδότη;

Η πρόβλεψη για επιβολή εργοδοτικής εισφοράς σε όσους απασχολούν εργαζόμενους με δελτίο παροχής υπηρεσιών εντάσσεται στην πολιτική μας για αντιμετώπιση της μερικής αδήλωτης και μαύρης εργασίας. Η σχετική εγκύκλιος θα δοθεί σύντομα προς δημοσίευση.

Μειώσεις στις επικουρικές και στα μερίσματα θα ξαναγίνουν μέσα στο 2017;

Οι ρυθμίσεις του Ν. 4387/2016 στηρίχθηκαν σε σωστά αναλογιστικά μεγέθη και δεδομένα. Ως εκ τούτου αλλαγές στο ύψος των επικουρικών και των μερισμάτων αποκλείονται όχι μόνο εντός του 2017 αλλά και μεταγενέστερα.

Πώς θα αντιμετωπίσετε την πίεση των Θεσμών για περαιτέρω μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης μέσω της περικοπής της προσωπικής διαφοράς στις κύριες συντάξεις;

Όπως έχω επαναλάβει αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα, το ασφαλιστικό έκλεισε κατά την πρώτη αξιολόγηση. Η προστασία των καταβαλλόμενων κύριων συντάξεων στο ύψος που είχαν διαμορφωθεί κατά την έναρξη ισχύος του Νόμου, θεσμοθετήθηκε με το άρθρο 14 του Ν. 4387/2016. Ενός νόμου που αποτέλεσε το βασικό πεδίο διαπραγμάτευσης κατά το στάδιο της πρώτης αξιολόγησης και είναι αποτέλεσμα σκληρής ανταλλαγής απόψεων με τους δανειστές, σε θεσμικό και πολιτικό επίπεδο.

Η προβλεπόμενη στον προϋπολογισμό μείωση της δαπάνης για το ΕΚΑΣ θα γίνει με περιορισμό δικαιούχων, των ποσών του Επιδόματος ή και με τους δύο αυτούς τρόπους;

Όπως ξέρετε, υποχρεούμαστε να σεβαστούμε δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί και πριν την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από την Κυβέρνησή μας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η μείωση κατά το ήμισυ της δαπάνης που θα αναλωθεί για τη χορήγηση του ΕΚΑΣ για το έτος 2017. Επιμερίζουμε το ανάλογο κόστος σε όλους τους δικαιούχους του ΕΚΑΣ και θα εξακολουθούμε να μεριμνούμε για το μετριασμό των συνεπειών αυτών με μέτρα κοινωνικής ανακούφισης, όπως αυτά που λάβαμε τον περασμένο Αύγουστο.

Με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στα Ταμεία τί θα γίνει, τελικά; Ισχύει η πληροφορία ότι οι δανειστές απέκλεισαν οποιαδήποτε νέα ρύθμιση;

Η συζήτηση για τις οφειλές προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν έχει ολοκληρωθεί. Δεν έχει ακόμα επιτευχθεί συμφωνία γιατί είναι τεχνικά δυσχερής η διαμόρφωση των κριτηρίων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τη ρύθμιση αυτών των οφειλών, διότι, εκτός των άλλων, είναι και ο ασφαλιστικός χρόνος που πρέπει να διατηρείται. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να απωλεσθούν και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Εκτός τούτων, δεν αγνοούμε ότι το πρόβλημα έχει επείγοντα χαρακτήρα και πρέπει σύντομα να το αντιμετωπίσουμε.

Δημοσιονομικά, αναλογιστικά αλλά και ως προς το ύψος των καταβαλλόμενων συντάξεων το Ασφαλιστικό θεωρείτε ότι έχει «κλείσει»και για πόσο χρόνο;

Ο Ν. 4387/2016 διαμορφώθηκε λαμβάνοντας υπόψη τα πραγματικά οικονομικά δεδομένα και μεγέθη της κοινωνικής ασφάλισης και χρησιμοποιώντας σύγχρονες αναλογιστικές μεθόδους. Αλλά δεν αγνοούμε ότι συμβαδίζει και επηρεάζεται από την ανάπτυξη που επιτυγχάνουμε στην κοινωνία και από το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο οξύνεται από το 2030 και μετά. Υπενθυμίζω ότι η ΝΔ και τα άλλα κόμματα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να δώσουν τη συναίνεσή τους στην προσπάθειά μας για αναδιοργάνωση και ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλισης. Κάθε κόμμα για διαφορετικούς ίσως λόγους. Ειδικά όμως η ΝΔ είναι προφανές ότι έχει επιλέξει ένα μοντέλο με δραστική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και μετατόπιση μέρους της κοινωνικής ασφάλισης (εισφορών αλλά και παροχών) προς την πλευρά των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Σχετικές είναι οι εξαγγελίες του κ. Μητσοτάκη στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για το ασφαλιστικό που διεξήχθη τον περασμένο Ιανουάριο στη Βουλή. Θυμίζουν την «εναλλακτική πρόταση» που παρουσιάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε ημερίδα της Ένωσης Αναλογιστών που προβλέπει μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στο 10% των αποδοχών και συντελεστή αναπλήρωσης 29% και οδηγεί σε συντάξεις των 260€. Αυτό το όραμα δεν το θέλουμε για την Ελλάδα. Δεν αγνοούμε τις δημογραφικές πιέσεις, καθώς οι ηλικίες οι άνω των 65 ετών στην Ελλάδα, από 24 % του πληθυσμού το 2015, θα ανέρχονται στο 35% το 2040 και 42% το 2060, όταν ο μέσος όρος στην ευρωπαϊκή ένωση θα ανέρχεται το 2060, για αυτή την ηλικία, στο 28 % του πληθυσμού. Η επιστροφή των νέων αντρών και γυναικών που έφυγαν από την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και η νομιμοποίηση της παρουσίας και απασχόλησης μεταναστών στη χώρα μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση, με παράλληλα μέτρα ενίσχυσης της οικογένειας.

Προσαύξηση συντάξεων για τους παράλληλα ασφαλισμένους

Προτίθεστε να προστατεύσετε διπλοσυνταξιούχους που δεν τους «έπιανε» το πλαφόν, αλλά, θα θιγούν εφόσον ενοποιηθούν, λόγω ΕΦΚΑ, οι διπλές συντάξεις τους σε 1 από την 1/1/2017;

Προστατεύονται απολύτως οι κύριες συντάξεις όλων των συνταξιούχων και συνεπώς και των προσώπων εκείνων που είχαν δικαιωθεί δύο ή και περισσότερες συντάξεις με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις. Δεν τίθεται επομένως ζήτημα «προθέσεων» αλλά βεβαιότητας, καθώς η σχετική προστασία είναι ήδη νομοθετημένη στο Ν. 4387/2016. Όσοι, μάλιστα, κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου κατέβαλλαν περισσότερες εισφορές λόγω της υπαγωγής τους σε περισσότερους του ενός φορέα ωφελούνται μέσω της ασφαλιστικής μας μεταρρύθμισης. Στο Ν. 4387/2016 ρητά προβλέπεται ότι στην εν λόγω κατηγορία θα καταβάλλεται διπλή ανταποδοτική και ότι στο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης θα λαμβάνεται υπόψη και ο παράλληλος χρόνος. Έτσι ικανοποιείται ένα πάγιο, δίκαιο αίτημα των ασφαλισμένων της χώρας οι οποίοι, υποχρεώνονταν σε καταβολή εισφορών ακόμα και για ασφάλιση που δεν τους δημιουργούσε κανένα δικαίωμα. Για παράδειγμα μισθωτός, παλαιός ασφαλισμένος του ΙΚΑ, ο οποίος, κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου, διατηρούσε και επιχείρηση και πλήρωνε ακολούθως και τις αναλογούσες εισφορές στον ΟΑΕΕ ακόμα και για χρόνο 12 ή 14 έτη, δεν μπορούσε να αξιοποιήσει το χρόνο αυτό. Με το σύστημα που εισήγαγε ο Ν. 4387/2016 και ο «παράλληλος χρόνος» που μέχρι σήμερα αναίτια δεν λαμβανόταν υπόψη, θα προσμετράται κατά τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης. Μάλιστα, στο πλαίσιο του επανυπολογισμού των συντάξεων και δεδομένου ότι πολλοί συνταξιούχοι δεν έχουν αξιοποιήσει το χρόνο αυτό, θα κληθούν από τους ΦΚΑ εντός του έτους να τον δηλώσουν, ώστε πλέον να ληφθεί υπόψη κατά τον υπολογισμό της σύνταξής τους με τους νέους κανόνες.

Πηγή