Αλλάζουν όλα στους ελέγχους της αγοράς

Επτά πληγές στην εποπτεία και στους ελέγχους της αγοράς διαπιστώνουν οι συναρμόδιες υπηρεσίες που έχουν ως αρμοδιότητα την αντιμετώπιση της παράνομης οικονομικής δραστηριότητας και την προστασία του καταναλωτή.

Το «Εθνος της Κυριακής» παρουσιάζει τα κεντρικά σημεία του πορίσματος που συνέταξαν το Συντονιστικό Κέντρο Αντιμετώπισης Παραεμπορίου (ΣΥΚΑΠ), το ΣΔΟΕ, η Οικονομική Αστυνομία, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ), ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και οι Γενικές Γραμματείες Εμπορίου - Προστασίας Καταναλωτή και Δημοσίων Εσόδων, με σκοπό την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου συντονισμένης επιχειρησιακής δράσης για την εποπτεία της αγοράς και την πάταξη του παραεμπορίου. Η πρωτοβουλία ανήκει στον εκτελεστικό διευθυντή του ΣΥΚΑΠ Βασίλη Μαστρογιάννη, απόστρατο αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας αλλά και νομικό και οικονομολόγο, ο οποίος τοποθετήθηκε σε αυτόν τον φορέα πριν από περίπου επτά μήνες. Σκοπός του ΣΥΚΑΠ, που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης και θεσπίστηκε το 2013, είναι ο συντονισμός όλων των ελεγκτικών αρχών για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης προϊόντων.

Η αναφορά αυτή δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο πόρισμα της ομάδας εργασίας, η οποία επίσης κατέγραψε το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις διαδικασίες ελέγχου και εποπτείας της αγοράς αλλά και τις κοινοτικές οδηγίες που έχουν ή δεν έχουν ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο.

Σύμφωνα με το πόρισμα:

1. Απαιτείται αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων ελέγχου, ακόμη και εντός του ίδιου του φορέα, καθώς υπάρχουν υπηρεσίες με ίδιο αντικείμενο ελέγχων.

2. Χρειάζεται διόρθωση ασαφειών, καθώς διαπιστώνεται επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ των ελεγκτικών υπηρεσιών, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που δεν έχει γίνει εναρμόνιση της εθνικής με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.


3. Απουσιάζει ο κεντρικός σχεδιασμός και κυρίως η κατεύθυνση που πρέπει να δοθεί στις αποκεντρωμένες ελεγκτικές υπηρεσίες. Δεν υπάρχει κεντρική διαχείριση των φορέων στις περιφέρειες και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με αποτέλεσμα τη διενέργεια αποσπασματικών ελέγχων χωρίς έναν ενιαίο στόχο.

4. Είναι ανάγκη να αξιοποιηθούν όλα τα επιμέρους πληροφοριακά συστήματα προκειμένου να γίνονται διασταυρώσεις.

5. Απαιτείται η καθιέρωση ενός ενιαίου τρόπου ελέγχου των παραβάσεων και η παρακολούθησή τους μέχρι το τέλος. Για παράδειγμα, μπορεί το ΣΔΟΕ να εντοπίσει παράβαση ανασφάλιστης εργασίας σε επιχείρηση, αλλά για να επιβεβαιωθεί θα πρέπει να επέμβει το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος αλλά και ο παραβάτης. Επίσης όταν επιβάλλεται πρόστιμο για παράβαση δεν υπάρχει παρακολούθηση μέχρι την πληρωμή του. Οπως τονίζεται στο πόρισμα, χρειάζεται η δημιουργία ενός ενιαίου ηλεκτρονικού μηχανισμού μέσω του οποίου θα παρακολουθείται η πορεία των παραβάσεων, το ιστορικό της κ.λπ.


6. Πρέπει να χορηγηθούν κίνητρα στο προσωπικό που συμμετέχει στους ελεγκτικούς μηχανισμούς.

7. Απαιτούνται πόροι για την απόκτηση των αναγκαίων μέσων ελέγχου αλλά και την κάλυψη των κενών σε ανθρώπινο δυναμικό. Επίσης χρειάζεται η θεσμοθέτηση Σχολείου Επιθεωρητών ? Ελεγκτών ώστε όχι μόνο να εκπαιδεύονται όσοι πρωτοδιορίζονται σε τέτοιες υπηρεσίες αλλά και να υπάρχει η μόνιμη εκπαίδευση (διά βίου μάθηση).

Τον Ιούνιο του 2016 αποφασίστηκε η σύσταση της ομάδας εργασίας των προαναφερόμενων υπηρεσιών προκειμένου να αποτυπώσει τα προβλήματα στους ελέγχους της αγοράς για να παρουσιαστούν αυτά στους προϊστάμενους υπουργούς, οι οποίοι και θα κληθούν να τα αντιμετωπίσουν.

Τα επτά κύρια συμπεράσματα του πορίσματος συνοδεύονται και από την επίσημη θέση του ΟΟΣΑ αναφορικά με το μέγεθος της παραοικονομίας στη χώρα μας: «Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά παράνομης οικονομικής δραστηριότητας, δηλαδή εκείνης της δραστηριότητας που θα έπρεπε να περιλαμβάνεται στο Εθνικό Προϊόν βάσει της εθνικολογιστικής πρακτικής. Πλην όμως», συνεχίζει ο ΟΟΣΑ, «για διάφορους λόγους δεν καθίσταται δυνατόν να καταμετρηθεί (σ.σ. η παράνομη οικονομική δραστηριότητα) από τις στατιστικές υπηρεσίες». Σημειωτέον ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις ανάμεσα σε 21 χώρες.

Συντονισμός
Το ΣΥΚΑΠ έχει αναλάβει τον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών ελέγχου της αγοράς και ήδη συμμετέχουν η Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, τα τελωνεία και το ΣΔΟΕ. Ο κ. Μαστρογιάννης, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ζητήσει να συμμετέχουν στο κέντρο και εκπρόσωποι του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, των περιφερειών (ανάλογα με την περίπτωση) και των δήμων.

Πάντως, και όπως αναφέρουν πηγές, βρίσκεται στο τελικό στάδιο η σύνταξη στρατηγικού σχεδίου ελέγχων με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και κατευθύνσεις. Βασικά του σημεία είναι η εποχικότητα των αγορών και η επίτευξη στόχων ανά εξάμηνο και έτος.

Οι επιμέρους ελεγκτικές υπηρεσίες δεν χάνουν, όπως είναι αυτονόητο, το δικαίωμα της διενέργειας των δικών τους προγραμμάτων ελέγχου, διατηρούν την αυτονομία τους αλλά το ΣΥΚΑΠ αναλαμβάνει έναν πιο ενεργό ρόλο σε κυρίως μεγάλα χτυπήματα.

Τα πρώτα δείγματα γραφής δόθηκαν τον περασμένο Απρίλιο, όταν λόγω της εποχικότητας (Πάσχα) έγιναν αιφνιδιαστικοί και αποτελεσματικοί έλεγχοι ως προς την παράνομη διακίνηση αμνοεριφίων και αγροτικών προϊόντων.

Επιπλέον, το ΣΥΚΑΠ επιδιώκει και τις διεθνείς συνεργασίες με στόχο την πάταξη του παραεμπορίου βιομηχανικών προϊόντων. Ετσι, αύριο Δευτέρα ο εκτελεστικός διευθυντής θα συναντηθεί με το αντίστοιχο συντονιστικό κέντρο της Κίνας ώστε να χτιστεί συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών για την πάταξη του παραεμπορίου.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ
Το ΣΥΚΑΠ επιδιώκει και τις διεθνείς συνεργασίες με στόχο την πάταξη του παραεμπορίου βιομηχανικών προϊόντων
Πηγή