Από τη Ροδόπη στη Βουλγαρία: Η διαδρομή της καύσης νεκρών

Κάθε χρόνο 4.000 Έλληνες αποτεφρώνονται στην Βουλγαρία. Για πρώτη φορά τα γραφεία τελετών της Ελλάδας θα εκπαιδευτούν για να μπορούν να προσφέρουν στις οικογένειες των νεκρών την ταφή της τέφρας στην θάλασσα ή την φύση, όπως γίνεται στο εξωτερικό.


Την Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016 θα πραγματοποιηθεί το 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης Λειτουργών Γραφείων Κηδειών και Ταριχευτών Ελλάδος. Το θέμα του συνεδρίου είναι «Οι εξελίξεις των ταφικών εθίμων στην Ελλάδα και η αποτέφρωση των νεκρών». Στα πλαίσια του συνεδρίου που θα λάβει χώρα στην Αγριά Βόλου, ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης κ. Αντώνης Αλακιώτης θα εκπαιδεύσει τους παρευρισκόμενους από τα γραφεία τελετών της Ελλάδος για το πως γίνεται η ταφή της τέφρας στη θάλασσα και τη φύση. Η πρακτική εξάσκηση θα γίνει με το πλοίο ΙΛΙΑΣ στη θαλάσσια περιοχή της Αγριάς Βόλου και η ταφή στη φύση σε κοντινή περιοχή. Θα προβληθεί ταινία με το πώς γίνεται η αποτέφρωση σε αποτεφρωτήριο στο Αμβούργο, πως διασπείρετε η τέφρα σε σιντριβάνι στην Βουδαπέστη και η ταφή τέφρας σε ανθόκηπους στο Memorial Garden στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας.


Αποτεφρωτήριο στην Ελλάδα του 2016 δεν υπάρχει. Οπότε τι γίνεται όταν κάποιος επιλέξει την καύση νεκρού; Η απάντηση βρίσκεται στην Βουλγαρία, όπου προσφεύγουν τα ελληνικά γραφεία τελετών για να προχωρήσουν στην καύση νεκρών. Στη Σόφια βρίσκεται το κοντινότερο για την Ελλάδα αποτεφρωτήριο, με το επόμενο να βρίσκεται στο Βουκουρέστι. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης Αντώνη Αλακιώτη, που μίλησε στον «Χ», «τα τελευταία χρόνια έχουμε αποτεφρώσεις Ελλήνων στη Βουλγαρία περίπου 4.000 το χρόνο. Τους μεταφέρουν τα γραφεία τελετών και περιμένουν στη σειρά τους για να αποτεφρώσουν στη Σόφια. Τα τελευταία χρόνια από τα αστικά κέντρα πηγαίνει πολύ μεγάλος αριθμός. Ενώ πριν από 10 με 15 χρόνια ο αριθμός τους ήταν 400-500, σταδιακά έχουμε φτάσει σε τόσο υψηλά νούμερα». Οικονομικοί και ιδεολογικοί μπορεί να είναι οι λόγοι που θα επιλέξει κάποιος την αποτέφρωση, όπως λέει κ. Αλακιώτης, σημειώνοντας, «τα γραφεία τελετών στην Ελλάδα προσφέρουν την υπηρεσία αποτέφρωσης με 1.750 ευρώ. Σε απλή ταφή με ένα μνημείο που θα γίνει, το φθηνότερο, συν όλα τα υπόλοιπα, συν την εκταφή που πρέπει να γίνει στα 3 χρόνια, συν το κόστος για την εκταφή και για την διατήρηση των οστών στο οστεοφυλάκιο, όλο αυτό είναι ένα κόστος που οι συγγενείς δεν θέλουν να το υφίστανται. Παγκοσμίως κυρίως οικονομικοί είναι οι λόγοι που γίνεται αποτέφρωση. Στην Ελλάδα αν κατασκευαστεί αποτεφρωτήριο το κόστος θα είναι κοντά στα 1.000 ευρώ»


Πρώτος ο Δήμος Πατρέων αποφάσισε τη δημιουργία Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών (ΚΑΝ). Πρόκειται για απόφαση που έχει λάβει την ευρεία πλειοψηφία από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου Πατρέων. Το ΚΑΝ θα δημιουργηθεί στο χώρο του ΒΙΟΠΑ Γλαύκου Παρών και η δημοτική αρχή είναι έτοιμη να προχωρήσει σε αναζήτηση χρηματοδότησης. Βέβαια, όπως σημειώνει ο κ. Αλακιώτης, «είναι κάτι που με τις γραφειοκρατικές διαδικασίες στη χώρα μας μπορεί να πάρει και χρόνια, αλλά είναι κάτι που έχει μπει σε πρόγραμμα».


Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΥΣΗ ΟΣΤΩΝ 
Το ενδιαφέρον για αποτέφρωση τοπικά στη Ροδόπη είναι περιορισμένο, χωρίς βέβαια να λείπουν οι περιπτώσεις εκείνων των ανθρώπων που θέλουν να προχωρήσουν στην καύση των νεκρών τους. Τουλάχιστον δύο αποτεφρώσεις νεκρών έχει πραγματοποιήσει το γραφείο τελετών «Παπαδόπουλος», ενώ πρόσφατα προχώρησε στην πρώτη καύση οστών, κατόπιν αιτήματος της μητέρας νεαρού θανόντος που σκοτώθηκε σε τροχαίο. Στη Βουλγαρία απευθύνεται και το γραφείο τελετών της Κομοτηνής για την καύση νεκρών, με τον ιδιοκτήτη του Σταύρο Σαραντίδη, να έχει πραγματοποιήσει ήδη τρεις καύσεις εκεί, δύο νεκρών και μία οστών. Παραδέχεται στον «Χ» ότι το ενδιαφέρον προς το παρόν είναι περιορισμένο, αλλά προβλέπει ότι την επόμενη 15ετία ίσως τα δεδομένα αλλάξουν. «Στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη γνωρίζουμε από συναδέλφους ότι το ενδιαφέρον είναι πολύ μεγάλο, αλλά όσο εξαπλώνεται στις μεγάλες πόλεις, θα εξαπλώνεται και στην επαρχία», τονίζει ο κ. Σαραντίδης. Δύο καύσεις σορών και μία καύση οστών πραγματοποίησε ο κ. Σαραντίδης την τελευταία τριετία, μεταβαίνοντας στο αποτεφρωτήριο στη Σόφια Βουλγαρίας. Εκεί διαπίστωσε, μιλώντας και με συναδέλφους του, ότι οι καύσεις και οι ταφές στη Βουλγαρία ανέρχονται περίπου στο ίδιο ποσοστό. Άλλωστε το αποτεφρωτήριο λειτουργεί εκεί τουλάχιστον 40 χρόνια.
Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι πως η αποτέφρωση δεν τελειώνει, εδώ που τελειώνει στην Ελλάδα, φέρνοντας την τεφροδόχο το γραφείο τελετών και παραδίδοντάς την στις οικογένειες. Η τέφρα μπορεί να καταλήξει είτε στη γη είτε στη θάλασσα. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση των δύο καύσεων νεκρών από τη Ροδόπη. Η τέφρα τους κατέληξε στη γη που γεννήθηκαν, ενώ στην περίπτωση της καύσης οστών η μητέρα του θανόντος έριξε την τέφρα του γιου της σε ποτάμι της Θράκης, κοντά στο σημείο που ο γιος της έχασε την ζωή του. 
Τα ταφικά έθιμα είναι τα πιο αργά μεταβαλλόμενα, όπως παραδέχεται ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης Αντώνη Αλακιώτη και μέσω του συνεδρίου στο Βόλο ανοίγει μία μεγάλη κουβέντα για ένα θέμα «ταμπού» στην ελληνική κοινωνία. 

Δήμητρα Συμεωνίδου - http://www.xronos.gr/