Μηχανή του χρόνου: 90 χρόνια από τη γέννηση του Φιντέλ Κάστρο

Με αφορμή τα 90α γενέθλια του ηγέτη της κουβανικής επανάστασης θυμόμαστε την πιο καθοριστική ίσως μάχη που εδραίωσε το σοσιαλιστικό καθεστώς στο νησί, τη μάχη των Χοίρων και καταγράφουμε βασικά σημεία κλειδί της

Ο Φιντέλ Κάστρο είναι ένας από τους πιο διάσημους ηγέτες και επαναστάτες στον κόσμο. Σήμερα παρά τα 90 του χρόνια εξακολουθεί να εμπνέει ένα ολόκληρο έθνος, αλλά και χιλιάδες ανθρώπους σε αυτό τον πλανήτη. Οι ενστάσεις για τις μεθόδους του, το καθεστώς που έστησε και ανέπτυξε, αλλά και τον τρόπο ζωής πολλές, αυτό όμως δεν αναιρεί πως ο Κουβανός υπήρξε και εξακολουθεί να είναι ένας από τους πιο σαγηνευτικούς πολιτικούς ηγέτες της εποχής μας.

Με αφορμή λοιπόν τα 90α γενέθλια του, ανατρέχουμε στην περίφημη μάχη του Κόλπου των Χοίρων, που εξέθεσε ανεπανόρθωτα την Αμερική και έδωσε ώθηση στη μικρή Κούβα να συνεχίσει το ταξίδι (όποιο κι αν ήταν αυτό) στη σοσιαλιστική ολοκλήρωση. Ο Κόλπος των Χοίρων, το στρατιωτικό φιάσκο των Αμερικάνων στην Κούβα. Ο Τσε Γκεβάρα ευχαρίστησε τον Κένεντι επειδή με την αποτυχία του, ενίσχυσε την κουβανέζικη επανάσταση.

Γεννήθηκε εκτός γάμου στη λατινική Αμερική στις 13 Αυγούστου 1926

Όταν τον Ιανουάριο του 1961, ο Τζον Κένεντι έγινε πρόεδρος των Η.Π.Α, κληρονόμησε ένα σχέδιο που είχε επινοήσει η CIA και στη βασική του μορφή είχε εγκρίνει ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ. Σκοπός του σχεδίου ήταν να ανατρέψει την νέα κυβέρνηση του Κάστρο στη Κούβα και να αναδείξει μία καινούρια φιλική προς τις Η.Π.Α. Η απόφαση του Κένεντι να προχωρήσει το σχέδιο, παρά τις αρνητικές εισηγήσεις, οδήγησε στην εισβολή του «Κόλπου των Χοίρων» στις 17 Απριλίου. Ήταν ένα καταστροφικό φιάσκο που ταπείνωσε τις ΗΠΑ και έφερε την Κούβα πιο κοντά στη Σοβιετική Ένωση.

Η μητέρα του ήταν υπηρέτρια του πατέρα του και παντρεύτηκαν μετά τη γέννησή του

Τον Ιανουάριο του 1959, ο Κουβανός δικτάτορας Φουλχένσιο Μπατίστα είχε ανατραπεί μετά την ένοπλη εξέγερση με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο. Οι ΗΠΑ ανησυχούσαν για την αυξανόμενη επιρροή του κομμουνισμού στην περιοχή. Έτσι ο Αϊζενχάουερ ενέκρινε το σχέδιο της CIA και από τον Μάρτιο του 1960 άρχισαν να στρατολογούνται Κουβανοί εξόριστοι για να εισβάλλουν στην πατρίδα τους. Το σχέδιο αποσκοπούσε σε μια δημοφιλή εξέγερση που θα ανέτρεπε τον Κάστρο και την κυβέρνησή του.

Οι ΗΠΑ θα υποκρίνονταν ότι δεν είχαν καμία ευθύνη. Δεν έπρεπε να υπάρχει κανένα στοιχείο που να τις ενέπλεκε άμεσα. Ήταν μία μάλλον υπερβολική απαίτηση για ένα σχέδιο τέτοιας κλίμακας. Πολλοί φοβούνταν πως τα αντικαθεστωτικά αισθήματα στην Κούβα δεν ήταν αρκετά έντονα και ότι η Αμερική θα παραβίαζε απροκάλυπτα μια πλειάδα διεθνών συμφωνιών, καθώς και το ίδιο της το σύνταγμα.

Μεγάλωσε με μεγάλη οικονομική άνεση και ξεγνοιασιά. Φοίτησε σε πολύ καλά σχολεία

Παρ’ όλα αυτά, το 1960, περίπου 1.400 Κουβανοί εξόριστοι εκπαιδεύτηκαν σε διάφορες αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Φλόριντα, στον Παναμά και τη Γουατεμάλα. Η εκπαίδευση της μονάδας, που ήταν γνωστή ως Ταξιαρχία 2506, συνεχίστηκε και όταν ο Κένεντι έγινε πρόεδρος, αν και οι Αμερικάνοι έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποκρύψουν τη συμμετοχή τους στη διαδικασία.

Αρχικά, οι δυνάμεις επρόκειτο να αποβιβαστούν στο λιμάνι του Τρινιδάδ στις νότιες ακτές της κεντρικής Κούβας, αλλά όταν το σημείο κρίθηκε ριψοκίνδυνο, επιλέχθηκε μία βαλτώδης περιοχή περίπου 97 χιλιόμετρα δυτικά, γύρω από τον Κόλπο των Χοίρων. Η εισβολή ορίστηκε για τις 17 Απριλίου του 1961. Αν και η ακριβής ημερομηνία ήταν κρυφή, η επιχείρηση ήταν κοινό μυστικό, με άρθρα να εμφανίζονται ακόμα και στον αμερικάνικο Τύπο. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο Κάστρο γνώριζε για την επικείμενη εισβολή από τον Οκτώβριο του ’60 και η CIA επέλεξε να μην ενημερώσει τον Κένεντι ότι ο εχθρός γνώριζε και περίμενε την εισβολή.

Ο Κόλπος των Χοίρων

Τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου, οχτώ βομβαρδιστικά β-26 με χρώματα της κουβανέζικης αεροπορίας, βομβάρδισαν τρία αεροδρόμια της Κούβας. Οι πιλότοι ανέφεραν ότι η αποστολή ήταν επιτυχημένη, αλλά οι αναγνωριστικές πτήσεις την επόμενη μέρα αποκάλυψαν ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν είχαν πετύχει τους στόχους τους. Ο Κένεντι δεν ενέκρινε επιπλέον αεροπορικές επιδρομές επειδή φοβόταν ότι η ανάμειξη των ΗΠΑ θα ήταν πολύ εμφανής.

Ταξίδεψε μέχρι τη Δομινικανή Δημοκρατία, για να πολεμήσει ενάντια του δικτάτορα Ραφαέλ Τρουχίγιο

Έγινε όμως ένα τέχνασμα για λόγους προπαγάνδας: ένα ακόμα «μεταμφιεσμένο» αεροπλάνο που έδειχνε ότι είχε γαζωθεί από σφαίρες, πέταξε μέχρι το Μαϊάμι, όπου ο Κουβανός πιλότος ζήτησε πολιτικό άσυλο, δίνοντας την εντύπωση ότι είχε αυτομολήσει και ότι οι επιδρομές στα αεροδρόμια είχαν γίνει από δυσαρεστημένα μέλη της κουβανέζικης αεροπορίας.

Οι φωτογραφίες του πιλότου δόθηκαν στον ΟΗΕ ως απάντηση στις κατηγορίες των Κουβανών για την επίθεση των Αμερικάνων, οι οποίοι συνέχιζαν να αρνούνται ότι είχαν οποιαδήποτε ανάμειξη. Σύντομα όμως, κάποιοι παρατήρησαν ότι το ρύγχος του αεροσκάφους διέφερε από εκείνα της Κούβας, αποκαλύπτοντας τον ρόλο των ΗΠΑ.

Η απόβαση

Οι στρατιώτες της Ταξιαρχίας 2506 είχαν αποπλεύσει με τα μεταγωγικά από τη Νικαράγουα στις 14 Απριλίου και κατευθύνονταν προς την Κούβα, συνοδευόμενοι από επτά αντιτορπιλικά του αμερικάνικου ναυτικού. Αφού άφησαν τη συνοδεία τους περίπου 105 χιλιόμετρα νότια της Κούβας, τα σκάφη της «κουβανικής εκστρατευτικής δύναμης» έφτασαν στη ζώνη απόβασης λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 16ης Απριλίου και οι άνδρες ξεκίνησαν να αποβιβάζονται. Κατέλαβαν ένα μικρό στρατιωτικό φυλάκιο, αλλά οι πολιτοφύλακες που το επάνδρωναν πρόλαβαν να επικοινωνήσουν μέσω ασυρμάτου με τον στρατό και να ενημερώσουν για την εισβολή.

Εξελίχτηκε σε μεγάλο αντίπαλο του Προέδρου της χώρας του και φυλακίστηκε, μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια να τον ανατρέψει

Η απόβαση κράτησε περισσότεροι από όσο αναμενόταν, λόγω του σκοταδιού και των κοραλλιογενών υφάλων που προκάλεσαν ζημιές στα σκάφη, ενώ οι κουβανέζικες δυνάμεις αντέδρασαν πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι υπολόγιζαν οι Αμερικάνοι. Τα ξημερώματα, έξι κυβερνητικά αεροπλάνα επιτέθηκαν στα αποβατικά σκάφη και ένα από αυτά αναγκάστηκε να προσαράξει. Μία ώρα αργότερα, η ρίψη αλεξιπτωτιστών και οπλισμού απέτυχε, γιατί ο εξοπλισμός έπεσε στους γύρω βάλτους και δεν ανακτήθηκε.

Ο Κάστρο κινητοποίησε περίπου 20.000 στρατιώτες, ενώ εκατοντάδες Κουβανοί πολιτοφύλακες έφτασαν μέχρι το μεσημέρι στην κοντινή πόλη Παλπίτι, αναγκάζοντας τα στρατεύματα εισβολής να κινηθούν προς τα δυτικά. Τις επόμενες μέρες οι μάχες συνεχίστηκαν με τα αμερικάνικα αεροσκάφη να πραγματοποιούν επιδρομές εναντίον κουβανικών εφοδιοπομπών. Ωστόσο, η αεροπορία του Κάστρο κυριάρχησε στους αιθέρες παρά τις απώλειές της κατά τους βομβαρδισμούς.

Το 1956, επέστρεψε στη χώρα του και επιχείρησε ακόμα μία φορά να ανατρέψει τον διεφθαρμένο πρόεδρο

Μέχρι τις 19 του μηνός ήταν προφανές πως η δύναμη εισβολής αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα και ο Λευκός Οίκος ενέκρινε μια αεροπορική επιχείρηση κάλυψης. Έστειλε έξι αμερικανικά μαχητικά χωρίς διακριτικά με πιλότους που δούλευαν για τη CIA. Η αποστολή τους ήταν να υπερασπιστούν τα βομβαρδιστικά της ταξιαρχίας, αλλά τα βομβαρδιστικά έφτασαν μία ώρα μετά τα μαχητικά και δύο από αυτά καταρρίφθηκαν.

Η δύναμη εισβολής κατατροπώθηκε την επόμενη μέρα. Εκατό άνδρες της σκοτώθηκαν, σχεδόν 1.200 αιχμαλωτίστηκαν, ενώ λίγες δεκάδες διέφυγαν προς την ακτή όπου τους παρέλαβαν τα αμερικάνικα πλοία. Από την πλευρά των Κουβανών, σκοτώθηκαν 176 στρατιώτες και τραυματίστηκαν αρκετές εκατοντάδες.

Φημολογείται ότι επέζησε περισσότερων από 600 απόπειρες δολοφονίας όσο βρέθηκε στην εξουσία

Οι αιχμάλωτοι κρατήθηκαν για περισσότερους από 20 μήνες. Επέστρεψαν στις ΗΠΑ στα τέλη Δεκεμβρίου του 1962 με αντάλλαγμα βρεφικές τροφές και φάρμακα αξίας 50 εκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία παρείχαν αμερικάνικες εταιρείες μετά από αίτημα της κυβέρνησης.

Λέγεται ότι ο Τσε Γκεβάρα έστειλε ένα σημείωμα στον πρόεδρο Κένεντι με το οποίο τον ευχαριστούσε για την επιχείρηση στον Κόλπο των Χοίρων, λέγοντας: «Πριν την εισβολή, η επανάσταση ήταν αδύναμη. Τώρα είναι δυνατότερη από ποτέ».

Πηγή