Στοιχεία-σοκ για τις ελλείψεις που άνοιξαν δρόμο στην απόδραση των 11

Χωρίς αλεξίσφαιρα γιλέκα, με χαλασμένους ασυρμάτους, με συμβατικά μη τεθωρακισμένα οχήματα, όπλα μικρού διαμετρήματος, χαλασμένο κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης, απροστάτευτες και αφύλαχτες σκοπιές, ελλιπή εκπαίδευση, απουσία επιχειρησιακού σχεδίου.

Σοβαρά κενά καταγράφονται στις φυλακές Τρικάλων μέσα από την αγωγή που κατέθεσε φρουρός ο οποίος είχε τραυματιστεί σοβαρά κατά την απόδραση των έντεκα Αλβανών βαρυποινιτών. Το βράδυ της 22ας Μαρτίου 2013 είχε ξεσπάσει «πόλεμος» όταν συνεργοί των διαβόητων κρατουμένων Μ. Κόλα, Ε. Λίτα, Μ. Μουρατάι κ.ά. είχαν επιτεθεί με καλάσνικοφ στις φυλακές.

Την ίδια στιγμή αποκαλύπτεται ότι οι κρατούμενοι και οι συνεργοί τους είχαν σχεδιάσει με κάθε λεπτομέρεια την απόδραση και γνώριζαν το κατάστημα κράτησης σπιθαμή προς σπιθαμή, καθώς και όλα τα τρωτά σημεία της φυλακής. Το «Εθνος της Κυριακής» φέρνει για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας τα πραγματικά περιστατικά που οδήγησαν στο μεγαλύτερο ανθρωποκυνηγητό που έχει εξαπολύσει η αστυνομία, αλλά και στον τραυματισμό τριών σωφρονιστικών υπαλλήλων που δέχθηκαν τα πυρά. Μάλιστα, πριν από έναν μήνα, από την απόδραση των Αλβανών κακοποιών, ο Π. Βλαστός είχε αποπειραθεί να δραπετεύσει με ελικόπτερο από τις ίδιες φυλακές, εκμεταλλευόμενος τα ίδια κενά ασφαλείας.

Τίποτα δεν λειτούργησε

Ο σωφρονιστικός υπάλληλος Μ.Δ., που υπηρετούσε στην εξωτερική φρουρά των φυλακών Τρικάλων και υποβλήθηκε σε αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις εξαιτίας του τραυματισμού του, κατέθεσε αγωγή κατά των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης. Σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται, την ημέρα που η φυλακή δέχθηκε οργανωμένη επίθεση τίποτα δεν λειτούργησε, ενώ αποκαλύφθηκαν όλες οι ελλείψεις του καταστήματος κράτησης.

Τα υπηρεσιακά οχήματα που ήταν τα πρώτα που δέχθηκαν καταιγισμό πυροβολισμών από καλάσνικοφ ήταν ακατάλληλα για να προστατεύσουν τους αστυνομικούς-φρουρούς, καθώς ήταν συμβατικά και δεν παρείχαν καμία κάλυψη. Οι λαμαρίνες αποδείχθηκαν «χάρτινες» απέναντι στις σφαίρες των πολεμικών όπλων, με αποτέλεσμα ο Μ.Δ. να τραυματιστεί σοβαρότατα στην κοιλιακή χώρα και οι αστυνομικοί της εξωτερικής φρουράς να καθηλωθούν από τα πυρά και να μην μπορούν να αντιδράσουν.

Μαριάν Κόλα (1), Ερμάλ Λίτα (2), Μουρατάζ Μουρατάι (3), Κάλα Κλεμέντ (4), Σουλάχ Φάτος (5) και Ιλίρ Κούπα (6) είναι μεταξύ των βαρυποινιτών που με συνεργούς εκτός φυλακών σχεδίασαν την αιματηρή απόδραση.

Τα αλεξίσφαιρα γιλέκα που είχαν διατεθεί στους φρουρούς δεν επαρκούσαν για το σύνολο του προσωπικού. Σύμφωνα με την αγωγή του σωφρονιστικού υπαλλήλου, τα αρμόδια υπουργεία όφειλαν να έχουν εφοδιάσει όλους τους φρουρούς με αλεξίσφαιρα γιλέκα. Επιπροσθέτως, όσοι υπάλληλοι φορούσαν αλεξίσφαιρα γιλέκα δεν διέθεταν κεραμικές ή μεταλλικές πλάκες θωράκισης.

Την ίδια στιγμή, απαρχαιωμένο φαίνεται πως είναι το σύστημα επιτήρησης των φυλακών, αφού επί της περιμετρικής περίφραξης ασφαλείας δεν είχαν εγκατασταθεί κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, αισθητήρες ανίχνευσης/κίνησης και φωτισμός ασφαλείας. Ωστόσο, η μεγαλύτερη αποκάλυψη αφορά στην παντελή έλλειψη επιχειρησιακού σχεδιασμού των φυλακών Τρικάλων. Οπως προκύπτει από το δικόγραφο, η φιλοσοφία του σχεδιασμού της φυλακής είναι να αποτρέπει επιχειρούμενη απόδραση κρατουμένων όταν η επίθεση διεξάγεται μόνο από μέσα προς τα έξω.

Αντιθέτως, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη και οργάνωση για επιθέσεις από το εξωτερικό της φυλακής, όπως συνέβη πριν από τρία χρόνια με τους Αλβανούς δραπέτες. Η δεύτερη μεγαλύτερη αποκάλυψη για το σύστημα φρούρησης έρχεται με την παραδοχή του Μ.Δ.: «Δεν είμαστε αρκούντως εκπαιδευμένοι ώστε να είμαστε σε θέση να αντεπεξέλθουμε σε αντίστοιχα περιστατικά».

Επίσης, πολλές από τις κάμερες που κατοπτεύουν τον χώρο εντός και εκτός του καταστήματος κράτησης δεν λειτουργούσαν κατά την απόδραση, ενώ από τη μαρτυρία του φρουρού προκύπτει ότι δεν λειτουργούσαν επίσης και για έναν ολόκληρο χρόνο οι δύο κάμερες που έλεγχαν την κεντρική είσοδο, το προαύλιο και την πίσω πλευρά από την οποία είχαν διαφύγει οι κρατούμενοι. «Αν οι κάμερες λειτουργούσαν, οι συνάδελφοι θα είχαν αντιληφθεί εγκαίρως ότι οι κρατούμενοι προετοιμάζονταν να αποδράσουν, θα είχαν αντιληφθεί τις ενέργειές τους και τις προπαρασκευές τους, θα είχαν εντοπίσει τους συνεργούς» αναφέρεται στην αγωγή του Μ.Δ., ο οποίος σημειώνει ότι οι κρατούμενοι γνώριζαν γι' αυτό το κενό, πληροφορία που την εκμεταλλεύτηκαν θέτοντας σε εφαρμογή το σχέδιο απόδρασης, καθώς οι φρουροί κινούνταν στα τυφλά.

Τέσσερις αναφορές

Για το γεγονός ότι οι κάμερες δεν λειτουργούσαν, μάλιστα, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι είχαν κάνει τουλάχιστον τέσσερις αναφορές προς το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο, εντούτοις, δεν προέβη σε καμία ενέργεια.

Οπως προκύπτει από τις ένορκες βεβαιώσεις των σωφρονιστικών υπαλλήλων, κάποιες σκοπιές δεν φυλάσσονταν καθόλου, ενώ τα κουβούκλια ήταν κατασκευασμένα από απλό αλουμίνιο και γυαλί και συνεπώς τρωτά στις σφαίρες. «Αν οι σκοπιές ήταν τεθωρακισμένες, ώστε οι σκοποί να μπορούν να αμυνθούν και όχι να οπισθοχωρούν σε τυχόν επίθεση, αν φυλάσσονταν όλες, αν είχαν επαρκή και κατάλληλο φωτισμό, κάμερες που να καλύπτουν τον χώρο πέριξ του καταστήματος, συναγερμό, και σωστή ενδοεπικοινωνία, οι σκοποί θα είχαν αντιληφθεί εγκαίρως τους κακοποιούς, θα τους ακινητοποιούσαν, θα μας ειδοποιούσαν άμεσα, και δεν θα κινδυνεύαμε περνώντας εντελώς ανενημέρωτοι και ακάλυπτοι μπροστά από τους ενόπλους, σαν πρόβατα προς σφαγή!» αναφέρει ο φρουρός που κινείται νομικά εναντίον του Δημοσίου.

Εκτός από τις κάμερες, επίσης, δεν λειτουργούσαν ούτε οι ασύρματοι. Συγκεκριμένα, της 2ης, 3ης, 4ης σκοπιάς, της κεντρικής πύλης και του εξωτερικού φρουρού, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των σωφρονιστικών. Ομως, πέραν των ελλείψεων και των κενών στις φυλακές Τρικάλων, ερωτήματα εγείρει και το πώς δραπέτες και συνεργοί γνώριζαν γι' αυτά. «Οι κρατούμενοι είχαν γνώση και είχαν ενημερώσει πλήρως τους συνεργούς τους για τον τύπο όπλων που διαθέταμε ώστε αυτοί να εφοδιαστούν και να χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα αλεξίσφαιρα. Περαιτέρω οι κρατούμενοι και οι συνεργοί τους είχαν αποσπάσει πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο άμυνάς μας σε επικείμενη απόδραση και επίθεσή τους, ήτοι γνώριζαν από πού έρχονται οι δυνάμεις της αστυνομίας και από πού θα μπορούσαμε να δεχτούμε ενισχύσεις» αναφέρεται σε κατάθεση φρουρού που έχει συμπεριληφθεί στη δικογραφία για την απόδραση.

Εμπόλεμη ζώνη

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, Σπύρος Καρακίτσος.

«Δεχτήκαμε καταιγισμό πυροβολισμών από καλάσνικοφ, από ομάδα τουλάχιστον 10 ατόμων οι οποίοι βρίσκονταν σε απόσταση 30 μέτρων περίπου από εμάς. Τραυματίστηκα βαρύτατα από σφαίρες στην κοιλιακή χώρα. Αιμορραγούσα ακατάσχετα, έδινα μάχη να κρατηθώ ζωντανός και με τους πυροβολισμούς να μαίνονται προς το μέρος μας, σε μια κατάσταση που μόνο με εμπόλεμη ζώνη μπορούσε να συγκριθεί. Οι ασύρματοι δεν λειτουργούσαν, δεχόμασταν ασταμάτητα πυρά πλέον της μισής ώρας, αιμορραγούσα και έχανα την επαφή με το περιβάλλον. Η ζωή μου βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο. Εν τω μεταξύ, σε μικρή απόσταση από το σημείο που βρισκόμασταν, οι κακοποιοί επιδίδονταν σε ρίψεις χειροβομβίδων. Για μιάμιση ώρα έδινα μάχη να κρατηθώ ζωντανός και ουδείς ήταν σε θέση να με βοηθήσει» αναφέρει στην αγωγή του ο φρουρός Μ.Δ., ο οποίος ακόμη και σήμερα, ύστερα από πολλές και επίπονες επεμβάσεις, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας.

ΑΝΑΓΚΗ ΕΚΣΥΧΡΟΝΙΣΜΟΥ

«Το μοντέλο φρούρησης των φυλακών είναι το ίδιο από το 1950»

Ο Σπύρος Καρακίτσος, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδος, εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής»: «Το μοντέλο φρούρησης των ελληνικών φυλακών είναι ίδιο από τη δεκαετία του '50. Ολα τα σωφρονιστικά καταστήματα παγκοσμίως έχουν εκσυγχρονισθεί με νέα τεχνολογικά μέσα. Στην Ελλάδα δεν έχει γίνει τίποτα» Οπως λέει, στις φυλακές Τρικάλων, μετά την απόδραση των Αλβανών κρατουμένων έγιναν ελάχιστες βελτιώσεις, κυρίως επιδερμικές. Σε μια σκληρή, καταδρομικού τύπου απόπειρα απόδρασης, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δεν έχουν κανέναν τρόπο να αντιδράσουν κατά τον κ. Καρακίτσο. «Αφενός δεν υπάρχει πρωτόκολλο που να ακολουθείται σ' αυτές τις περιπτώσεις, αφετέρου το έγκλημα εκσυγχρονίζεται και οι απόπειρες έχουν αλλάξει χαρακτήρα. Πλέον έχουμε drones να πετάνε πάνω από τις φυλακές, όπως έχει γίνει στον Κορυδαλλό και τη Λάρισα, και στο υπουργείο Δικαιοσύνης δεν γίνεται τίποτα, καμία κίνηση προς τον εκσυγχρονισμό των φυλακών.

Υποστελέχωση

Το σύστημα φρούρησης είναι υποστελεχωμένο και αποδιοργανωμένο, γεγονός που αποτυπώνεται και στην τελευταία έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας της ΕΕ. Εχουμε δεκάδες περιστατικά με κρατουμένους που έχουν αποπειραθεί να αποδράσουν και τους σταμάτησαν οι φρουροί και δεν τα έχει μάθει κανείς. Αν την επόμενη φορά το drone που πέταξε πάνω από τον Κορυδαλλό μεταφέρει όπλα και όχι ναρκωτικά, τι θα γίνει, ποιος θα το σταματήσει;» αναρωτιέται ο πρόεδρος της ΟΣΥΕ. Το απαρχαιωμένο σωφρονιστικό σύστημα είναι ίδιο και απαράλλαχτο από το 1950. Παράλληλα, οι βίαιες επιθέσεις εναντίον σωφρονιστικών υπαλλήλων αυξάνονται εντός και εκτός των φυλακών, επισημαίνει ο κ. Καρακίτσος. Οσο για τα περιβόητα απόρρητα έγγραφα των αρμόδιων αστυνομικών υπηρεσιών που αποστέλλονται στις φυλακές για να προειδοποιήσουν για καταστάσεις, εξηγεί: «Ναι έρχονται, μας στέλνει κατά καιρούς και η Αντιτρομοκρατική και άλλες υπηρεσίες.

Υπάρχει διακίνηση εγγράφων, όπου πρώτα ενημερώνεται η διεύθυνση των φυλακών και στη συνέχεια ο αρχιφύλακας και όλοι οι σωφρονιστικοί. Αλλά γίνεται για να... γίνει, αφού δεν υπάρχει η δυνατότητα για αυξημένα μέτρα ούτε μπορούμε να εμποδίσουμε μια απόπειρα απόδρασης».

‘ΑΠΟ ΤΥΧΗ ΔΕΝ ΕΧΑΣΕ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ'

«Από τη συγκεκριμένη υπόθεση αναδεικνύονται τα ανύπαρκτα μέτρα ασφαλείας στο κατάστημα κράτησης Τρικάλων. Από τύχη δεν έχασε τη ζωή του ο Μ.Δ. Υπάρχουν ελλείψεις σε υποδομές, ενώ σε πολλά σωφρονιστικά ιδρύματα δεν υπάρχουν τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας. Ο άτυχος φρουρός έχει στραφεί κατά των αρμοδίων υπουργείων, διότι ο βαρύτατος τραυματισμός του οφείλεται αποκλειστικά στην πλημμελή φύλαξη και στα ανύπαρκτα μέτρα ασφαλείας», δηλώνει ο δικηγόρος του Μ.Δ., Απόστολος Λύτρας.

Πηγή