Ελληνικό γιαούρτι παράγουν οι Τσέχοι!

Διπλή ευρωπαϊκή «βόμβα» σπάει τον προστατευτικό κλοιό ελληνικών προϊόντων, τις κατοχυρωμένες εμπορικές ονομασίες των οποίων διεκδικούν πολλές -ανά τον πλανήτη- χώρες, θέτοντας σε κίνδυνο τις εξαγωγές της Ελλάδας.

Στο μάτι του κυκλώνα με τις ευλογίες της Ευρωπαϊκή Ενωσης μπήκε η ΠΟΠ ελληνική φέτα, την ονομασία της οποίας θα μπορούν να χρησιμοποιούν νόμιμα στα προϊόντα τους οι χώρες της Νότιας Αφρικής, αλλά και το γιαούρτι, καθώς η Τσεχία ζήτησε -όπως είχε αποκαλύψει το «Εθνος» σε δημοσίευμά του τον περασμένο Απρίλιο- και πήρε το πράσινο φως από την Κομισιόν να χρησιμοποιεί σε γαλακτοκομικά προϊόντα της τον όρο «ελληνικό γιαούρτι».

Προ δύο ημερών, το Συμβούλιο της Ευρώπης, που αποτελείται από τους 28 μόνιμους αντιπροσώπους των χωρών-μελών της ΕΕ, επικύρωσε την εφαρμογή της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και έξι χωρών-μελών της Southern African Development Community (Μποτσουάνα, Λεσότο, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια, Νότια Αφρική και Σουαζιλάνδη).

Η συμφωνία -οδηγό για την οποία αποτέλεσε η αντίστοιχη συμφωνία της ΕΕ με τον Καναδά- θέτει πλέον εν αμφιβόλω την προστασία της ελληνικής ονομασίας «φέτα».

Στο κείμενο της συμφωνίας απαριθμούνται περί τα 250 ευρωπαϊκά προϊόντα που είναι κατοχυρωμένα ως Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), αλλά μόνο για τρία εξ αυτών αναφέρονται υποσημειώσεις. Πρόκειται για τις ελιές Καλαμάτας-Καλαμών, την ελληνική φέτα και τα ισπανικά πορτοκάλια Βαλέντσια. Στις υποσημειώσεις, η Ευρωπαϊκή Ενωση βάζει νερό στο κρασί της για την προστασία των συγκεκριμένων προϊόντων, επισημαίνοντας ότι στις αφρικανικές αυτές χώρες θα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τις ονομασίες των προϊόντων, ενώ ειδικά για τη φέτα θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος πέντε ετών στη διάρκεια της οποίας θα μπορούν να κυκλοφορούν τυριά τύπου φέτας ή ακόμα και φέτα Νότιας Αφρικής. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι σπάει ο προστατευτικός κλοιός μόνο για τη φέτα από προϊόντα-απομιμήσεις, ενώ παραμένει σε ισχύ το καθεστώς προστασίας για άλλα ΠΟΠ τυριάα.



Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Β. Αποστόλου στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, υπογράμμισε ότι με τις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με τη Ν. Αφρική και τον Καναδά αμφισβητείται σαφώς νομικά, αλλά και ηθικά, η ύπαρξη των ελληνικών δικαιωμάτων στη φέτα και σε συνάντηση που είχε λίγες μέρες προ της επικύρωσης της συμφωνίας με τον αρμόδιο Επίτροπο Phil Hogan, συμφώνησαν σε κείμενο-δήλωση της Επιτροπής σύμφωνα με το οποίο η Κομισιόν:

• Δεσμεύεται ότι κατά τη μεταβατική περίοδο των 5 ετών από την ημερομηνία έναρξης της συμφωνίας ΣΟΕΣ ΕΕ-SADC θα αρχίσει τη διαδικασία αναθεώρησης, με σκοπό να επιτύχει για όλες τις Γεωγραφικές Ενδείξεις, συμπεριλαμβανομένης της φέτας, το ίδιο επίπεδο προστασίας.

• Θα εξασφαλίσει την αυστηρή εφαρμογή της προστασίας των Γεωγραφικών Ενδείξεων που προβλέπονται στο Πρωτόκολλο 3 της Συμφωνίας.

Την ίδια ώρα όμως που ΠΟΠ προϊόντα όπως η ελληνική φέτα και οι ελιές Καλαμών θα κυκλοφορούν στη Νότια Αφρική με τις ευλογίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Κομισιόν επικυρώνει διάταγμα της Τσεχίας που της δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί τον όρο ελληνικό γιαούρτι στα γαλακτοκομικά προϊόντα της.

Το σχέδιο διατάγματος της Τσεχίας που υποβλήθηκε προς διαβούλευση στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το οποίο είχε αποκαλύψει το «Εθνος», ορίζει τις απαιτήσεις για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, με τους Τσέχους να ζητούν να παρασκευάζουν γαλακτοκομικά προϊόντα, χρησιμοποιώντας τον όρο «ελληνικό γιαούρτι». Συγκεκριμένα, οι αναφορές εμφανίζονται σε δύο παραγράφους που περιγράφουν τρόπους παρασκευής ειδών γιαουρτιού:

• Γιαούρτια των οποίων περιεκτικότητα σε ξηρά ύλη αυξήθηκε με την αφαίρεση ορού γάλακτος, τα οποία περιέχουν τουλάχιστον 5,6% πρωτεΐνες γάλακτος που δεν προστέθηκαν εκούσια σε συμπυκνωμένη μορφή, φέρουν την ένδειξη «ελληνικό γιαούρτι».

• Γιαούρτια τα οποία περιέχουν τουλάχιστον 5,6% πρωτεΐνες γάλακτος που προστέθηκαν εκούσια με την προσθήκη συμπυκνωμένων συστατικών πρωτεϊνών γάλακτος πριν την έναρξη της διαδικασίας ζύμωσης, φέρουν την ένδειξη «γιαούρτι ελληνικού τύπου».

Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου μίλησε για προσφυγή στα αρμόδια διεθνή δικαστήρια κατά της απόφασης της Τσεχίας να παράγει «ελληνικό γιαούρτι», τονίζοντας ότι πρόκειται για γεγονός που παραπλανεί τον καταναλωτή.

Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΕΕ-ΚΑΝΑΔΑ
Πώς άνοιξε ο δρόμος για την «άλωση» της φέτας

Ο δρόμος για τη νόμιμη αντιγραφή της ονομασίας «φέτα» από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης άνοιξε το 2013 με τις τότε διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τον Καναδά.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι ενώ η τότε ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δήλωνε ότι η χώρα μας δικαιώθηκε με την εμπορική συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Καναδά για την προστασία της ονομασίας «φέτα», την ίδια ώρα τα καναδικά μέσα ενημέρωσης πανηγύριζαν επιβεβαιώνοντας πληροφορίες που ανέφεραν ότι οι υφιστάμενες βιομηχανίες παραγωγής λευκών τυριών στον Καναδά θα συνεχίσουν να έχουν το δικαίωμα να βαφτίζουν τα τυροκομικά τους προϊόντα με την ονομασία «φέτα» και ο περιορισμός της αναγραφής «τύπου φέτας» στα καναδικά τυριά θα αφορά μονάχα τους μελλοντικούς Καναδούς παραγωγούς που θα αποφασίσουν να εισέλθουν στην αγορά για να παράγουν λευκά τυριά.

Οι φόβοι ότι το περιεχόμενο της συμφωνίας με τον Καναδά θα αποτελούσε οδηγό για τις επόμενες εμπορικές συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης επιβεβαιώθηκαν με την επικύρωση της συμφωνίας με τις χώρες της Νότιας Αφρικής και η εξέλιξη της υπόθεσης αυτής δείχνει πλέον ικανή να πλήξει καίρια τις εξαγωγικές επιδόσεις της ελληνικής φέτας που αποτελεί τη «ναυαρχίδα» των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, επηρεάζοντας αρνητικά το σύνολο των ελληνικών εξαγωγών.

Ανθηση πωλήσεων
Η φέτα μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στις 25 Οκτωβρίου του 2005, η οποία το κατοχύρωσε ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), γνώρισε πρωτοφανή άνθηση στις διεθνείς αγορές. Την εντυπωσιακή αυτή άνοδο θέλησαν μέχρι σήμερα να εκμεταλλευτούν διάφορες επιχειρήσεις τρίτων χωρών που σφετερίζονται την ονομασία και φτιάχνουν υποκατάστατα προϊόντα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μίας από τις κορυφαίες τουρκικές βιομηχανίες γάλακτος, με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα, η οποία έχει κατοχυρώσει ένα προϊόν της με το εμπορικό σήμα «Anatolian Feta Cheese».

Μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες τροφίμων έχουν εντάξει τα τελευταία χρόνια στο χαρτοφυλάκιό τους τυροκομικά προϊόντα χρησιμοποιώντας την ονομασία «φέτα». Αξιοποιώντας τα κενά στο νομικό πλαίσιο για τη διεθνή κατοχύρωση προϊόντων ΠΟΠ, έχουν οικειοποιηθεί την ονομασία και παραπλανούν συνειδητά το αγοραστικό κοινό.

Βολές κατά της προηγούμενης κυβέρνησης εξαπολύει με δηλώσεις του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου, τονίζοντας ότι «έχουμε μπροστά μας μία συμφωνία που σχεδιάστηκε το 2002-2003, μονογραφήθηκε το 2013 και έκλεισε το 2014, επί κυβέρνησης Σαμαρά».

Ο Ελληνας υπουργός επισημαίνει ότι στη Νότια Αφρική υπάρχει μία παραπλάνηση των καταναλωτών που αγγίζει, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, τα όρια της τρέλας. Υστερα από έλεγχο που διενήργησε η ελληνική πρεσβεία, εντοπίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή στο Γιοχάνεσμπουργκ 48 επιχειρήσεις που παράγουν λευκό τυρί, οι 47 από τις οποίες το ονομάζουν «φέτα», παρότι προέρχεται από αγελαδινό γάλα, εκμεταλλευόμενες τη ζήτηση που υπάρχει και από τη μεγάλη ελληνική παροικία.

Η παρέμβαση σύμφωνα με τον κ. Αποστόλου σε αυτό το στάδιο δεν ήταν δυνατή, ωστόσο με ένα μπλοκάρισμα στην τελική φάση της συμφωνίας η κυβέρνηση κατάφερε, μετά από διαπραγματεύσεις, να αναθεωρηθεί σε βάθος πενταετίας από την Κομισιόν το μέρος της συμφωνίας που αφορά στην προστασία της φέτας και να μην εξαιρείται σε σχέση με τα υπόλοιπα προϊόντα ονομασίας προέλευσης.

Ο Σύνδεσμος Ελληνικής Κτηνοτροφίας με επιστολή προς τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση πρέπει να εντείνει τον αγώνα, να μην υποκύψει στις πιέσεις και να εξασφαλίσει πλήρη προστασία της φέτας ΠΟΠ, επισημαίνοντας ότι η φέτα αποτελεί στρατηγικό προϊόν για τη χώρα μας, στυλοβάτη της αιγοπροβατοτροφίας μας, με αξία εξαγωγών που ξεπερνά τα 300 εκατομμύρια ευρώ.

Πηγή