Έξυπνα φανάρια στην Τσιμισκή και "ενεργοί" κόμβοι στην περιφερειακή

Έξυπνοι φωτεινοί σηματοδότες που ειδοποιούν τον οδηγό για την ταχύτητα που πρέπει να κινείται, ώστε να συναντά πάντα «πράσινο» ή που διατηρούν το πράσινο όταν πλησιάζουν οχήματα έκτακτης ανάγκης (ασθενοφόρα, πυροσβεστικά) βρίσκονται σε εφαρμογή κατά μήκος της Τσιμισκή.

Στην περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης ανάλογα «ευφυή» συστήματα προειδοποιούν τους οδηγούς ότι πρέπει να μειώσουν ταχύτητα, καθώς πλησιάζουν σε σημείο όπου συνέβη τροχαίο ατύχημα. Την ίδια ώρα, 1.200 ταξί που κινούνται στους δρόμους της πόλης δίνουν το στίγμα τους, προκειμένου να γνωρίζουν οι πολίτες ανά πάσα στιγμή τις κυκλοφοριακές συνθήκες. Πρόκειται για τα «Συνεργατικά Συστήματα Κινητικότητας», που είναι σε πιλοτική εφαρμογή στη Θεσσαλονίκη από το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (Ι.ΜΕΤ.) με στόχο να εξαπλωθούν στο μέλλον και να γίνουν κτήμα όλων των χρηστών.

Στη Θεσσαλονίκη, η οποία συγκαταλέγεται στον επίσημο κατάλογο της Ευρώπης ως πόλη που πρωτοπορεί στα ευφυή συστήματα μεταφορών, εδώ και τέσσερα χρόνια λειτουργεί η πρώτη ελληνική εφαρμογή βιώσιμης κινητικότητας, δίνοντας πληροφορίες στους πολίτες για την κατάσταση της κυκλοφορίας στους δρόμους, τις δημόσιες συγκοινωνίες, τις κοντινές και οικονομικές διαδρομές για τον προορισμό που επιλέγει κάποιος, το κόστος μετακίνησης κ.ά. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη στους χρήστες στην ιστοσελίδα mobithess.gr και στη σελίδα EasyTrip για το κινητό. Το ερευνητικό ινστιτούτο, ωστόσο, για να φέρει πιο καινοτόμα πράγματα στην πόλη συμμετέχει στην εφαρμογή συνεργατικών συστημάτων κινητικότητας, στο πλαίσιο του προγράμματος COMPASS4D. Για την ανάπτυξη των συστημάτων συνεργάζεται με την εταιρεία ραδιοταξί Taxiway, η οποία διαθέτει με το στόλο της δωρεάν υπηρεσίες για την ανάγκη της έρευνας.

Στα φανάρια της Τσιμισκή

Οι υπηρεσίες του προγράμματος COMPASS4D παρέχονται κατά μήκος της οδού Τσιμισκή καθώς και σε επτά κόμβους της περιφερειακής οδού, με τη συμμετοχή 250 οχημάτων ταξί. Στην Τσιμισκή, οι 12 φωτεινοί σηματοδότες, που είναι σύγχρονοι, «επικοινωνούν» με τα οχήματα και ειδοποιούν τους οδηγούς, σε οθόνη ή στο κινητό ή σε τάμπλετ με τι ταχύτητα πρέπει να κινηθούν, ώστε να ακολουθούν «πράσινο ρεύμα» κίνησης και να μην «πέφτουν» σε κόκκινο. Έτσι κερδίζουν χρόνο και μειώνουν τις εκπομπές ρύπων. Έχει δοκιμαστεί και εφαρμογή κατά την οποία ο φωτεινός σηματοδότης αλλάζει αυτόματα προγραμματισμό όταν πλησιάζει ένα όχημα και διατηρεί το πράσινο. Η εφαρμογή αυτή θα αξιοποιηθεί στο μέλλον για την απρόσκοπτη κίνηση των ασθενοφόρων και γενικότερα οχημάτων έκτακτης ανάγκης.

«Εφαρμόσαμε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη τα συνεργατικά συστήματα μεταφορών. Το σύστημα που υπάρχει στην Τσιμισκή εγκαταστάθηκε σε ταξί αλλά το επόμενο βήμα θα είναι να δοκιμαστεί σε ασθενοφόρα ή στις δημόσιες συγκοινωνίες. Είμαστε σε συζητήσεις και με την πυροσβεστική υπηρεσία και με το ΕΚΑΒ, και εξετάζουμε με ποιον τρόπο, σ’ ένα επόμενο στάδιο, τα οχήματα των υπηρεσιών να δίνουν σήμα στο φανάρι», εξηγεί η κ. Γεωργία Αϋφαντοπούλου, διευθύντρια Ερευνών του Ι.ΜΕΤ., διευκρινίζοντας ότι το σύστημα είναι σε πιλοτική εφαρμογή κι ότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη. «Εμείς μελετάμε και τις τυχόν αρνητικές επιπτώσεις από την εφαρμογή των συστημάτων, ώστε να τις εξαλείψουμε. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να δίνει συνέχεια προτεραιότητα ένα φανάρι, να είναι αναμμένο πράσινο και να δημιουργείται μποτιλιάρισμα σε άλλους δρόμους. Τα ευφυή συστήματα είναι στην έρευνα και την παραγωγή, σε κάποιες πόλεις της Ευρώπης λειτουργούν«, σύμφωνα με την κ. Αϋφαντοπούλου.

Στην περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης έχουν εγκατασταθεί ευφυή συστήματα κινητικότητας σε επτά κόμβους, που προειδοποιούν τους οδηγούς των 250 ταξί που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα για τις κυκλοφοριακές συνθήκες. Σε περίπτωση που γίνει κάποιο τροχαίο ατύχημα, σε σημείο της διαδρομής που δεν είναι ορατό από τον οδηγό, το σύστημα τον ειδοποιεί να μειώσει την ταχύτητα. Επίσης ενημερώνει τους οδηγούς γενικότερα για τις κυκλοφοριακές συνθήκες και τη μέση ταχύτητα κίνησης των αυτοκινήτων.

Δεδομένα από στόλο ταξί

Εκτός από την πιλοτική εφαρμογή των συνεργατικών συστημάτων κινητικότητας, το Ι.ΜΕΤ. του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.), στο πλαίσιο της συνεργασίας με την εταιρεία ταξί Taxiway, έχει πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο στα δεδομένα που παράγονται από τα οχήματα που ανήκουν στο στόλο της. Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από 1.200 οχήματα που κινούνται στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνουν το γεωγραφικό στίγμα, την ταχύτητα, την κατεύθυνση της κίνησης καθώς και το υψόμετρο στο οποίο κινείται το κάθε όχημα σε κάθε χρονική στιγμή. Οι πληροφορίες αυτές συλλέγονται και αναλύονται διαρκώς από αυτοματοποιημένα συστήματα λογισμικού που έχουν αναπτυχθεί από το Ι.ΜΕΤ., και στη συνέχεια παράγονται μεταδεδομένα που περιγράφουν τις τρέχουσες συνθήκες κυκλοφορίας στην πόλη. Οι εγγραφές φιλτράρονται ώστε να διαγράφονται τα σφάλματα και μέσω ειδικού αλγόριθμου το κάθε στίγμα αντιστοιχίζεται με το τμήμα του οδικού δικτύου στο οποίο ανήκει. Ακολουθεί κατάλληλη στατιστική ανάλυση, γίνεται εκτίμηση της μέσης ταχύτητας με την οποία διεξάγεται η κίνηση των οχημάτων σε κάθε οδικό τμήμα. Τα αποτελέσματα μεταδίδονται στην ιστοσελίδα mobithess.gr όπου ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να ενημερωθεί για τις τρέχουσες συνθήκες κυκλοφορίας κατά μήκος των κεντρικών αξόνων του οδικού δικτύου της Θεσσαλονίκης καθώς επίσης να παρακολουθήσει τις συνθήκες που επικρατούσαν σε κάποιο συγκεκριμένο δρόμο της επιλογής τους τις τελευταίες 12 ώρες, απλά κάνοντας κλικ πάνω σε αυτόν το δρόμο, στο χάρτη της ιστοσελίδας.

«Κάναμε συμφωνία με την εταιρεία ραδιοταξί και τους οδηγούς που συμμετέχουν, χωρίς να παίρνουν χρήματα, στα καινοτόμα βήματα που κάνει η Θεσσαλονίκη στο κομμάτι της έξυπνης κινητικότητας. Ο εξοπλισμός των ταξί μάς δίνει τη θέση τους, παίρνουμε τα δεδομένα, τα αναλύουμε με αλγόριθμους και μας δίνουν την ταχύτητα των οχημάτων και τους χρόνους της διαδρομής. Για να προβλέπουμε τι κίνηση θα έχουμε αργότερα, πρέπει να γνωρίζουμε τις πραγματικές συνθήκες. Έτσι, αντί να έχουμε μετρητές στους δρόμους, που είναι ο παραδοσιακός τρόπος, χρησιμοποιούμε τα δεδομένα των ταξί. Με τους αλγόριθμους αντιλαμβανόμαστε εάν κάποιο όχημα είναι σταματημένο ή άλλες καταστάσεις που δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε», περιγράφει η κ. Αϋφαντοπούλου.

Πηγή: Εφημερίδα "Θεσσαλονίκη" - Ρεπορτάζ: Φώτης Κουτσαμπάρης