Διαπολιτισμικά σχολεία για τα προσφυγόπουλα, όχι στην γκετοποίηση

Θεοδόσης Πελεγρίνης Υφυπουργός Παιδείας

«Τα διαπολιτισμικά σχολεία πρέπει να ενταχθούν μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ο μεγάλος κίνδυνος, αν τα αντιμετωπίσεις ως αυτόνομες μονάδες, είναι να δημιουργήσεις γκέτο» υπογραμμίζει στην «Η» ο αρμόδιος υφυπουργός Παιδείας, Θεοδόσης Πελεγρίνης, μιλώντας για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων που θα παραμείνουν στη χώρα μας. Παράλληλα, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος τονίζει την ανάγκη εξορθολογισμού της ανώτατης εκπαίδευσης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν παραδείγματα που «βγάζουν μάτι», όπως η ύπαρξη και τομέα Ψυχολογίας και τμήματος Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο ίδιος καθησυχάζει την ομογένεια ότι δεν θα κλείσουν σχολεία, αλλά αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μπει «ψαλίδι» στον αριθμό των αποσπασθέντων εκπαιδευτικών που κοστίζουν στο ελληνικό κράτος περί τα 9 εκατ. ευρώ ετησίως.

Συνέντευξη // στη Χαρά Καλημέρη



Αναλάβατε το χαρτοφυλάκιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης εν μέσω της προσφυγικής κρίσης. Ποια μέτρα θα λάβετε για την εκπαίδευση των προσφύγων που θα παραμείνουν στη χώρα μας;

Το υπουργείο Παιδείας προσφέρει εκπαίδευση στους ελληνόπαιδες και στα παιδιά άλλων χωρών αδιακρίτως. Αυτή είναι η βασική πολιτική του. Βεβαίως, το πρόβλημα με τις αυξημένες ροές των προσφύγων και των μεταναστών έχει οξυνθεί και χρειάζεται κανείς να λάβει περισσότερα μέτρα. Σε αυτή την κατεύθυνση, συνεργάζονται ήδη δύο ομάδες εργασίας: η πρώτη έχει ως στόχο να κωδικοποιήσει τα ζητήματα τα οποία άπτονται της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και η δεύτερη θα εξετάσει τα ειδικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί με τις προσφυγικές ροές. Προτεραιότητά μας αποτελούν η καταγραφή των ηλικιών των προσφυγόπουλων, η κατάλληλη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η υποστήριξη των παιδιών με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Από εκεί και ύστερα, θα δημιουργηθούν τάξεις υποδοχής και θα υπάρξει η δυνατότητα όσων παιδιών μείνουν στη χώρα μας να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ανάλογα με τις ανάγκες τους. Στο πλαίσιο αυτό, το Σάββατο θα επισκεφθώ μαζί με τον γ.γ. του υπουργείου τα Διαβατά και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, προκειμένου να έχουμε μια άμεση εικόνα. Στόχος μας είναι ελληνόπουλα και παιδιά από άλλες χώρες να μπορούν να συνυπάρξουν. Τα διαπολιτισμικά σχολεία πρέπει να ενταχθούν μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Ο μεγάλος κίνδυνος, αν τα αντιμετωπίσεις ως αυτόνομες μονάδες, είναι να δημιουργήσεις γκέτο. Κι αυτό αντίκειται τόσο την πολιτική της Ευρώπης όσο και στην κουλτούρα του Έλληνα.

Πώς θα γίνουν πράξη τα σχέδιά σας από τη στιγμή που, λόγω υποχρηματοδότησης, υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στα σχολεία;

Τα πράγματα δεν είναι ρόδινα, αλλά θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια. Βασιζόμαστε στην αλληλεγγύη που διαθέτει ο Έλληνας να στερηθεί ο ίδιος για να προσφέρει στους ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Είναι συγκινητικό ότι πολλοί εκπαιδευτικοί, αλλά και πανεπιστημιακοί ζητούν επιμόνως να ενταχθούν στο πρόγραμμα για την εκπαίδευση των προσφυγόπουλων και να βοηθήσουν αφιλοκερδώς. Επίσης, θεωρώ ότι όπως βρέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση κάποιοι πόροι για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της σίτισης και της στέγασης των προσφύγων, έτσι θα υπάρξει αντίστοιχη δυνατότητα ροής κεφαλαίων για την εκπαίδευση. Το προσφυγικό, άλλωστε, δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, είναι πρόβλημα όλης της Ευρώπης, είναι πρόβλημα όλου του κόσμου.

Η υποεπιτροπή διαλόγου για την ανώτατη εκπαίδευση εισηγείται μια νέα «Αθηνά» με συγχωνεύσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Υπάρχουν τμήματα που είναι «άχρηστα» ή υπολειτουργούν;

«Άχρηστο» δεν θα έλεγα ότι είναι κανένα πανεπιστημιακό τμήμα από τη στιγμή που προσφέρει γνώση. Ωστόσο, εκφράζοντας τη δική μου άποψη ως ένας άνθρωπος που έχει αναλώσει 40 χρόνια μέσα στο πανεπιστήμιο και όχι τη βούληση του υπουργείου, νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει ένας εξορθολογισμός των πανεπιστημιακών τμημάτων. Αυτό δεν σημαίνει κατάργηση τμημάτων, αλλά συνεργασίες επ΄ ωφελεία των φοιτητών. Επί υπουργίας Κ. Αρβανιτόπουλου συνέβη το τραγελαφικό να διακηρύσσουν ότι θα συγχωνευθούν τμήματα και τελικώς να εμφανίζονται περισσότερα από αυτά που είχαμε. Σας αναφέρω ένα παράδειγμα: στο τμήμα ΦΠΨ του Πανεπιστημίου Αθηνών υπάρχουν τρεις τομείς: Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία. Διατήρησαν αυτό το τμήμα και δημιούργησαν δίπλα του ένα τμήμα Ψυχολογίας μέσα στο ίδιο πανεπιστήμιο. Γιατί θα πρέπει να υπάρχει και τομέας Ψυχολογίας και τμήμα Ψυχολογίας; Δεν είναι παράλογο; Τέτοια παραδείγματα που «βγάζουν μάτι» υπάρχουν και αλλού...

Ποια είναι τα σχέδιά σας για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο εξωτερικό; Πολλοί γονείς αγωνιούν για το ενδεχόμενο κατάργησης σχολείων.

Η ομογένεια στο εξωτερικό δεν είναι ομοιογενής. Στις ΗΠΑ, βασικό ρόλο διαδραματίζει η Εκκλησία με τα κοινοτικά σχολεία. Υπάρχουν, επίσης, ιδιωτικά σχολεία στα οποία διδάσκονται και αμερικανικά και ελληνικά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Εκκλησία έχει προσφέρει πολλά στην εκπαίδευση των ομογενών. Αυτό που είπα στον αρχιεπίσκοπο Αμερικής, Δημήτριο, είναι ότι πρέπει να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα ώστε η ελληνόγλωσση εκπαίδευση να αποκτήσει αυτάρκεια, δηλαδή να «παράγει» τους δικούς της δασκάλους. Πρότεινα, λοιπόν, όποια πανεπιστήμια επιθυμούν να εντάξουν στο πρόγραμμά τους τη διδασκαλία των ελληνικών, ώστε ο απόφοιτος να μπορεί να προσληφθεί είτε σε ελληνόγλωσσο σχολείο είτε σε αμερικανικό. Ο αρχιεπίσκοπος εξέφρασε τις επιφυλάξεις του και μου είπε ότι θα εξετάσει το θέμα.

Την ίδια ώρα, στη Γερμανία, υπάρχουν δύο τύποι σχολείων: τα ελληνικά που βρίσκονται, για παράδειγμα, στο Ντίσελντορφ και τα δίγλωσσα, π.χ. στο Μόναχο, στο πρόγραμμα των οποίων υπάρχουν τα γερμανικά και η ελληνόγλωσση εκπαίδευση μέχρι την τετάρτη δημοτικού, διότι όπως ξέρετε το γυμνάσιο στη Γερμανία αρχίζει από την πέμπτη δημοτικού. Συμφωνήσαμε με τον Βαυαρό υπουργό της Παιδείας να συσταθεί μια διμερής επιτροπή ούτως ώστε να συνταχθεί το αναλυτικό πρόγραμμα για τα άλλα δύο χρόνια, την πέμπτη και την έκτη δημοτικού. Στόχος μας είναι, όχι δια της βίας, αλλά μέσα από προτάσεις να κάνουμε την ομογένεια να καταλάβει τι είναι προς το συμφέρον των παιδιών. Δεν χρειάζονται βεβιασμένες ενέργειες διότι αυτές οδηγούν σε δυσάρεστα αποτελέσματα. Όταν πριν από λίγα χρόνια η τότε αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας, Φώφη Γεννηματά πήγε στη Γερμανία και είπε ότι τα Λύκεια θα καταργηθούν, όπως προέβλεπε ο νόμος Διαμαντοπούλου, δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση. Θέλω να καθησυχάσω την ομογένεια ότι δεν υπάρχει διάθεση να κλείσουν τα λύκεια.

Σκέφτεστε να μειώσετε τον αριθμό των εκπαιδευτικών που αποσπώνται στα σχολεία της ομογένειας;

Κάθε χρόνο αποσπώνται περίπου 800 εκπαιδευτικοί σε όλη την ελληνόγλωσση εκπαίδευση. Αυτό αποτελεί μια διττή «αιμορραγία» για το ελληνικό κράτος το οποίο διαθέτει περίπου 9 εκατ. ευρώ για να πληρώνονται οι εκπαιδευτικοί εκεί, την ίδια ώρα που στερεί εκπαιδευτικούς από εδώ. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να στέλνουμε εκπαιδευτικούς, αλλά μπορεί, όταν η ελληνόγλωσση εκπαίδευση αποκτήσει αυτάρκεια και έχει τους δικούς της εκπαιδευτικούς, να είναι μικρότερος ο αριθμός των εκπαιδευτικών που χρειάζεται να πάρουν απόσπαση σε σχολεία του εξωτερικού.

Πρέπει να αλλάξει ο χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Παιδείας και να μετατραπεί σε Θρησκειολογία;

Πρώτα απ΄ όλα, θα πρέπει να διακρίνω το μάθημα των Θρησκευτικών στη χώρα μας από το μάθημα στο εξωτερικό. Στην ομογένεια, κατά τη γνώμη μου, τα Θρησκευτικά θα πρέπει να διατηρηθούν ή να εισαχθούν όπου δεν υπάρχουν, έχοντας ομολογιακό χαρακτήρα. Εδώ στη χώρα μας, το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει το παιδί είναι ήδη ορθόδοξο. Άρα, βρίσκεται σε μια μεγαλύτερη ασφάλεια από άποψη ομολογιακή. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο κ. Φίλης είναι ένας άνθρωπος εξαιρετικά δημοκρατικός, με ευρεία παιδεία και πολλή ευαισθησία και δεν πρόκειται, όποιες ιδέες κι αν έχει, να τις επιβάλλει. Ας μην τον εμφανίζουμε ως ένα «δράκο» που θέλει να εξαλείψει την Εκκλησία.

«Είναι αμάρτημα το να ασχολείσαι με το θέατρο;»

Η ενασχόλησή σας με τις τέχνες έχει προκαλέσει αρνητικά σχόλια. Τι δηλώνετε πρώτα; Δάσκαλος, ηθοποιός ή υπουργός;

Όλα. Ανάλογα με το σημείο αναφοράς, επιτελείς τον ρόλο που χρειάζεται. Και κάνεις κάθε φορά αυτό που σε ικανοποιεί ή νομίζεις ότι μπορείς να προσφέρεις. Βεβαίως, υπάρχει μια κριτική που νομίζω ότι περισσότερο γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού. Δεν λέω ότι είμαι καλός ηθοποιός, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς που με κρίνουν δεν με έχουν δει. Αλλά σαν αρχή, το να ασχολείσαι με το θέατρο είναι αμάρτημα; Τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του ελληνικού πολιτισμού, όπως είπε ο Νίτσε, δεν ήταν οι επιστήμες ή τα μαθηματικά. Ήταν το θέατρο και η φιλοσοφία, διότι καλλιεργούν τον διάλογο. Συνεπώς, η ενασχόληση με το θέατρο δεν είναι κάτι που κανείς θα πρέπει να αντιμετωπίζει με ελαφρότητα.

Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια για το θέατρο;

Στις 7 Μαΐου, την ημέρα της Μητέρας, πρόκειται να κάνω μια παράσταση του Σοπενχάουερ στο θέατρο της Πεύκης. Παράλληλα, ένα έργο μου για τον Αριστοτέλη θα παρουσιαστεί σε τρεις παραστάσεις το καλοκαίρι στην Αθήνα και σε μία ακόμη, στο κτίριο της UNESCO στο Παρίσι, στις 18 Νοεμβρίου 2016, την Παγκόσμια Ημέρα της Φιλοσοφίας. Για μένα το θέατρο δεν πρόκειται να σταματήσει. Θα παίζω και θα προσπαθώ να κάνω αυτό που λέει η ψυχούλα μου...

Πηγή